Rastan Köprüsü (Rastan)

Rastan Köprüsü (Rastan) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Asi Nehri üzerinde büyük bir köprüdür ki Arz-ı Mukaddes'te akan iki nehir üzerinde böyle köprü yoktur. Arz-ı Mukaddes'te akan büyük nehrin biri Fırat Irmağı'dır ki Malatya sınırından ta Umman denizine katılıncaya kadar bu ırmağın kıblesi, güneyi ve batısı ta Arz-ı Hasan, Askalan, Remle, Yafa, Akka, Sayda, Berat ve Trablus-Şam ve Tartus-ı Tarsus'a varınca kadar Arz-ı Mukaddestir. Sonra Ramazanoğlu Yaylası sınır olup ta Maraş'a, Malatya'ya ve Murat ırmağı kıyısına kadar Arz-ı Mukaddes'tir.

Bütün tefsircilerin sağlam görüşlerine göre Arz-ı Mukaddes odur ki; mahşer gününde İsrafil Sur'una üfleyip bütün ölüler dirildiğinde bu Arz-ı Mukaddesi Cenab-ı Bari o kadar geniş ede ki bütün insanların, can, cin, kuşlar ve bütün yaratıkların sorgu-suali Kudüs-i Şerif'te olup bütün yaratıklar bu Arz-ı Mukaddes'de toplana. Onun için Arz-ı Mukaddes derler.

Başka bir rivayette Hazret-i Davud aleyhisselam ile bir tabut birlikte giderdi. O tabut hangi şehre ve hangi hududa vardı ise o mahalle Arz-ı Mukaddes dediler. Bu tabut hikayesi Kur'an-ı Azim ile sabittir. Bakara suresindeki "Ve peygamberleri onlara dedi ki: Onun hükümdarlığının alameti, Tabut'un size gelmesidir." [Bakara, 248] ayeti delildir, ama bu tabut Antakya, Kefirnahun yani Safefe ve Mısır şehrine varmadığından bütün tefsirciler, hadis bilginleri ve tarihçiler görüş birliğiyle "Bu üç şehir Arz-ı Mukaddes değildir" demişler.

Başka bir rivayette peygamberlerin gömülü oldukları yerlere Arz-ı Mukaddes demişler, ama bu Arz-ı Mukaddes'de Ba'albek Ovası'nda Tenur Nehri, Zabul Nehri, Kelb Nehri, Zağzağa Nehri ve nice nehirler vardır ama Fırat ve Asi Nehri'nden başka Arz-ı Mukaddes içinde akan büyük nehir yoktur, ama Fırat Nehri üzerinde Arz-ı Mukaddes'e dahil olduktan sonra asla köprü yoktur. Zira deniz gibi sudur, köprü tutmak ihtimali yoktur. Malatya, Birecik ve Caber kaleleri önünde gemilerle geçilip Birecik'ten ta Bağdad ve Kuma'ya varınca kadar bütün tüccar mallarını keleklerle (yük taşınan sal) ve gemilerle Bağdad ve Basra'ya götürürler. Derin sulu nehirdir.

Ama bu Asi Nehri köprü kabul eder. Bir köprüsü Antakya'da ve bir köprüsü bu anılan Rastan Köprüsü'dür ki Abbasfoğulları'ndan Harun Reşid, Şam Meliki Nureddin Şehid ve nice melikler tamir etmişlerdir. Zira insanların geçit yeri ve Mısır, Şam ve Haleb yoludur. Bu köprünün Humus toprağı tarafı kenarında bir bayır üzerinde Humus sınırında 100 haneli bir Arap yerleşim yeri vardır.

Burada Zevk erbabının piri, şevk sahiplerinin önderi, akıl ve şeriatin bekçisi, asıl ve fer'in arifi, ilahı sırların şeyhi, sonsuz nurarın mücahidi, Şeyh Bayezid-i Bistami Allah sırrını aziz etsin, o köy içinde büyük bir cami ve eski bir tekke içinde nurlu yüksek bir kubbe içinde medfundur. (---) (---) tarikatından ulu sultandır. Yüzden fazla fukaraları vardır. Gelen geçenlere nimeti bol bol dağıtılır. Bütün Araplar, Çöl Arapları, Türkmenler, Anadolu halkı ve bütün mahlukat bu sultana inanırlar ki bütün insanların ziyaret yeridir.