Kalubiye (Kalyub)

Kalubiye (Kalyub) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Bu büyük şehir hakkında tarihçi Ebü'l-Meal nice şeyler yazmış, ama Kıpti tarihlerinde yazıldığı üzere bu şehrin ilk yapıcısı Firavun'un veziri Haman'dır. Saray temelleri ve bostanının bir kuyusu hala bellidir, Haman Kuyusu derler abıhayat suyu vardır. Ve 12 yerden sakıye dolapları ile döner Firavun yapısı kargir kuyudur. Şehrin mezralarında olan şeker kamışları bağlarını ve bostanlarını bu sudan sularlar, meşhur kuyudur. Kıptilerin hastaları girip batıl inançlarınca şifa bulurlar.

Kalyub şehri kaşifliktir. Yukarıda yazılan diğer kaşifler gibi mustahfız ve kendi askeriyle 200 kese malı tahsil eder. Yönetimi altında 280 parça şenlikli köyler vardır, bu köylerden kendine masraftan sonra 100 kese hasıl olur. 150 akçe yüksek kazadır, bir müddeti 10 kese olur. Nahiyesi 76 köydür. Mısır'a yakın olmakla 4 mezhepten müftüsü ve nakibüleşrafı yoktur, ama yeniçeri ve azeb serdarları vardır. Şehri bir sahrada İrem Bağı içinde bir aydınlık kasabadır. Eski zamanlarda 2 bin bağ ve bostanı var imiş, hala 300 bostandır.

Ve toplam 2 bin hane ve 40 mihraptır, 7'si hutbedir. Çarşı yakınında;

Eski Cami: Kalabalık cemaati olup hepsinden büyüktür. 40 sütun üzere tavandır. Ve 3 tabaka uzun bir minaresi var. Başka camileri görmedik. 20 mektebi, 8 hanı, 7 kahvehanesi ve 200 dükkanı var, şirin kasabadır.