Arbacı (Arbagi)

Arbacı (Arbagi) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Nil'in doğusunda, geniş bir ovada, otlu, yulaflı, mahsullü bir diyarda kurulmuş şirin bir şehirdir. Kalesi uzun ağaçlardandır, birbirlerine yine ağaçlarla bağlanıp içi çamur ve dan sapıyla ve çimle doldurulmuş, dolma duvarlı tuğladan sağlam kaledir. Zira bu diyarda binalar içinde 2 bin 3 bin yıllık ağaçlar vardır, asla çürümemiştir. Asi hurma, santa, etle, sac, zakkum ve sindiyan gibi ağaçlardan yapılmıştır. Şekli dört köşeden uzunlamasınadır ve çepçevre bin adımdır. İçinde 700 kamıştan ve çalaştan evleri var. Bir camii var, doğuya bakar bir kapısının kanatları asi hurma ağacındandır. Bütün evleri kerpiç yapıdır, bu şehirde zerre kadar taştan eser yoktur. Taşra varoşta 3 bin hasır, kamış ve kerpiçten ev, 7 cami ve 11 boza dükkanı var. Başka minare, han, hamam, se bil, medrese, bağ ve bahçe yoktur, ama bostan çoktur.

Bu şehirde daha önce Funcistan melikinin veziri Kan Pir sakin imiş. Hala Funcistan melikinin kardeşi Kan Cercis sakindir. 40 bin askere, 600 bin reaya Berabire kavmine malik bir yumuşak huylu kimsedir. Sohbet etme şerefine erdim. Hakir Kan Kör Hüseyin Bey'in Firdaniye gazasından aldığı ganimet malından Berbere meliki kadısına hediyelerini teslim edip,

"Hüseyin Kan size selam eyledi" deyince gaza ahvalini sordu. Nasıl olduğunu anlattığımızda şükür secdesi etti. Berberistan melikinin de peşkeşlerini getirip safa etti. Bu mahalde hakir de bir kavanoz miskli hummaz şerbeti, bir makrama, don ve gömlek verdim, çok hoşlandı. Ama gayet büleh, yani aptal adamdır.