Anatolkoz (Aitoliko)

Anatolkoz (Aitoliko) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Anadolkoz da derler. Karheli Sancağı'nda, Angili Kasrı kazası naipliğinde ve veziriazamlar hassı olup her şeyden istisna kılınmış büyük bir hastır ki (---) yük akçe iltizamdır. Hakimi sadrazam ağalarıdır ki 100 nefer adamlarıyla yönetir. Sipah kethüdayeri, yeniçeri serdarı, muhtesibi, bacdarı ve balık eminleri vardır.

Kasabası, karadan bir kurşun menzili açıkta, deniz içinde 2 mil kuşatır bir adacık içinde 1 camili, 1 hanlı, 1 medrese ve 1 mektepli, bakımlı ve süslü, 100 Müslüman evli, 100 kefere evli ve tamamen kiremit örtülü küçük büyük toplam 500 adet evlerdir. Bütün halkı balıkçılar ve ıstafilya üzümcüleridir.

Bunun da balık yumurtası beğenilir. Bunda olan ter ü taze, safran gibi sarı, lezzetli ve ham amber kokulu balık yumurtaları bir diyarda yoktur ki padişahlar ve krallara hediye gider, gayet güçlendirici hoş mezedir, yani utanmaz şarap mezesidir. Bunun da balık yumurtasını sarı balmumuna sokup tüm Frengistan'da miskalini birer altına satarlar. Her bir yumurtası ellişer dirhem ancak gelir.

Bu şehrin bağları; adalarının doğu tarafındaki Rumeli toprağında nice kere yüz bin dönüm kişmiş üzümü bağları vardır. Buranın tüm Müslüman halkı Rumca konuşup Müslüman dilini az bilirler. Ve çoğunun karıları Urum karılarıdır.

Oradan yıldız tarafına Anatolkoz Körfezi gayet sığlıktır. Uzunluğu tam 25 mildir ve iki tarafları mamur çiftliklerdir.