Üskopya Vakfı (İskopya) (Donji Vakuf)

Üskopya Vakfı (İskopya) (Donji Vakuf) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Bosna Sancağı kasabalarında bundan büyük kasaba yoktur. Bosna paşasının hâssıdır ki subaşısı hâkimdir ve Bosna mollasının naipliğidir. Virbaz Nehri kenarında güneyden kuzeye uzunlamasına kurulmuş bir mamur şehirdir. Virbaz Nehri Biyelemik ve Uluk dağlarından beri gelip bu mahalden geçip aşağı Yayiçse Kalesi altında büyük Pileve Nehri'ne karışır. Pileve Nehri de Gölhisar ve Varçal Vakfı kasabası dağlarından gelip Yayiçse Kalesi'nin eşiği dibinde, Pileve Nehri 5 minare boyu kayadan uçup aşağı Virbaz Nehri'ne karışır. Bu karıştığı yeri görmeyen bu eğrisuratlı dünyada bir şey görmüş değildir. Sonra iki büyük nehir bir olup aşağıda Banyaluka şehri içinden geçip oradan aşağı (—) mahalde Sava Nehri 'ne karışırlar. Virbaz Nehri bu Üskopya önünde gayet lezzetli berrak sudur.

Ve Üskopya şehrinde 30 adet mihrap vardır. Bunlardan bakımlı ve süslü olanı Malkoçzâde İbrahim Bey Camii, tarihi budur:

Tahsîn künân güfteş.
Herkes ki dîdî tarih
Zî-ahsen-i mesâcid
Hem eşref-i cevâmı Sene (—)

Nice adet aydırdık camileri vardır, ancak mescitleri çoktur. Tekkeleri, sıbyan mektepleri, pek çok hanları ve bir adet hamamı vardır, ama ev hamamları çoktur. 100 kadar dükkânları vardır. Bütün haneleri 2.000 adet tek ve iki katlı kiremit ve şindire tahta örtülü kârgir yapı güzel evlerdir ki bütün konuklara hen hane teklifsiz konukevleri olmuştur. Zira halkı Allah yolunda cihat eden gazi adamlardır.

Suyu ve havasının hoşluğundan yer yer mahbub ve mahbubeleri vardır.