Vestan (Gevaş)

Vestan (Gevaş) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Abbasî halifelerinden el-Mu'temed Billah'ın Hoş-âv adında bir mirahuru yapmıştır ki o şahsın ismiyle isimlenip Hoş-âvan Şehri derlerdi. Sonra yine Abbasî halifelerinden Hâkim Cüvânmerg eline girip tamir etmiştir, Hakkâri'nin Şatak Kalesiyle Van Kalesi arasında olduğundan adına Vasatan Kalesi dediler. Hâlâ Hakkâri hâkimi elinde bir yalçın tepecik üzerinde dört köşeli şeklinde kârgir yapı bir kaledir ki (—) tarihinde Cenâbî Ahmed Paşa adlı gayretli bir beylerbeyi top ile dövmüştür, nice yerinde kârgir taş duvarları haraptır.

Güney yönüne bir kapısı var, içinde haneleri azdır ve çarşı pazardan bir şeyi yoktur. Ama dağlarında keçileri ve aşağı ovada bağları çoktur.

Kale kaya üzerinde olduğundan hendeği yoktur. Fırdolayı büyüklüğü malumum değildir. Zira meşhur büyük kalelerden olmadığından adımlamadım, ama kalenin kuzey tarafında bir yeşillik ve lâlelik yerde bin kadar pâk toprak ile örtülü mamur haneleri vardır, tamamen bağ ve bahçe içindedir. Örfî hâkimi Hakkâri hâkimi tarafındandır ve şer'î hâkimi Van mollası niyâbetindedir.

Bir camii, iki hanı, bir hamamı ve yetecek kadar beş on dükkânları vardır. Gerçi bu kale Van toprağındadır ama Hakkâri zorla zabt etmiştir. Cenâbî Ahmed Paşa zamanında Van paşası subaşılığı imiş.