Zeyrekbaşı (Molla Zeyrek) Camii

Zeyrekbaşı (Molla Zeyrek) Camii hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Kostantin'in ( ---) yapısıdır. Hz. Yahya ruhu için yapılmış büyük bir camidir ki Hıristiyanlar zamanında adına Sen Covaniye Manastırı derlerdi. Hala Hz. Yahya'nın mübarek cesedi Malta elinde olduğundan Malta'ya Sen Covaniye derler.

Malta kafirleri Mısır İskenderiyesi'nden çıkıp İspanya keferesi elinde Kudüs kalmıştı. O devirde Malta Arapları İskenderiye'den Akka Kalesi'ni kuşatıp ardından Kudüs yakınında Beyt-i Sabastiyye adlı köyün kilisesinde Hz. Yahya'nın mübarek cesedi o kilisede tap-taze dururdu. Mübarek başları Şam'da Ümeyye Camii'nin ta ortasındaki mağarada altın sini içinde durur. Daha sonra Malta kafirleri Sabastiye'den Yahya'nın cesedini alıp Akka'ya getirip orada mücevher sanduka içine koyup onu kendilerine rical-i gayb (aziz) edinip onun adıyla her diyarı yağmalayıp yardım görürler. Onun için Malta kafirine bütün Hıristiyan ulusları saygı gösterip itibar ederler. Hala Haçlı sancaklarında Yahya Peygamber'in Sen Covan adıyla suretini yazıp sancak taşırlar.

Hz. Yahya, Hz. İsa'nın annesi tarafından yakın akrabası olması dolayısıyla Kostantin'in annesi bu Zeyrekbaşı'ndaki camii inşa edip Hz. Yahya ruhuna bağışladığı için San Covani Manastırı derlerdi. Dört tarafına başka kale duvarı, bir su sarnıcı ve 3.000 patrike odalar yapıp mamur etmişti.

Fetihten sonra Sultan Mehmed cami yapmıştır. Küçük ve büyük toplam 46 kubbedir ve (---) adet değerli sütunlardır. Kıblekapısından ta mihraba kadar uzunluğu ( ---) ayaktır ve genişliği ( ---) ayaktır.

Bir düzgün minaresi ve (---) kapısı vardır, ama bu camiin kubbeleri toloz kemerleri içre altın yaldızlı çeşit çeşit resimler var ki görenler hayran olur. Bir tepe üzere yapılmış cihan gören yüce bir camidir. Kısacası, Fatih'in saltanatı zamanlarında İstanbul içre kendileri, vezirleri ve diğer makam sahipleri 6.670 büyük kiliselerin mihraplarını çevirip Müslüman secdegahı etmişlerdir ki halen bakımlı ve ibadet edilen camilerdir.

Bizzat kendileri için Anadolu tarzı güzel bir cami yapmaya başladığında ilk önce Karaman Çarşısı içinde Irgat Hamamı'nı 40 günde yaptı ki bütün usta ve ameleler her gün yıkanıp sonra hizmet edeler, diye bu hamamı yaptı. Hala Irgat Hamamı adıyla meşhur tatlı bir hamamdır.