Selanik Mevlevihanesi

Selanik Mevlevihanesi hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Kamusu (---) adet şanlı derviş tekkeleridir. Ama bunlardan mamur ve süslü Yenikapı dışındaki Ekmekçizade Ahmed Paşa'nın büyük hayratı Ceialeddin-i Rumi' Mevlevihanesi'dir ki övgüsünde dil kısa kalır. Ancak bu ulu sultana muhabbetimizden birazcık olsun kutlu tekkesinin özelliklerini yazmaya cüret edelim.

Evvela bu büyük tekkenin zemini Yenikapı dışında, kale duvarına bitişik yüksek bir yerde olup Akdeniz ayak altında gözükür. Bütün fukara hücrelerinin pencereleri de denize nazırdır.

Ve avlusu, demir kapılı başka bir kale gibi geniş meydanın ortasında sema ve safahanesinin 4 tarafı çeşit çeşit maksureler ile etrafı tamamen sanatlı parmaklık çevrilmiş tırabzanlı ibretlik bukalemun nakışlı bir ahşap kubbeli semahanesi var ki İstanbul' da Beşiktaş Mevlevihanesi kubbesinden sanatlı, görülmeye değer kubbedir. Marangozların piri ve önderi Habib-i Neccar da böyle bir kubbeye benzerine keski vurmaya kadir değildir. Ve sihirli nakışlarına denk Mani, Hassan, Bihzad, Ağa Rıza, Şahkulu ve Erjeng adlı usta nakkaşlar altın işlemeli kubbenin bir kıl kalemini çekmede aciz olup mümiyanları kıl gibi olur.

Hatta semahane çevresindeki düzgün sütunları tamamen ahşaptır. Ama bu uzun sütunlardaki ibretlik sanatlar hiçbir fukara tekkesinde yoktur. Bunun mihrap ve kürsüsünde olan küçük işlemeler meğer Budin serhaddinde Üstürgon [Estergon] Kalemizin mihrap, minber ve mahfelinde ola. Çeşit çeşit sanatlı kıymetli avizeler ile bezenmiş aydınlık bir Mevlana tekkesidir. Nice 100 adet yalınayak başı kabak fakr u faka erenlerinden düşkün aşıkları, mesnevihan maarif erbabı, Kur'an okur gönlü yaralı dedeleri var.

Şeyhi (---) (---) efendi hazretleri bir alüfte ve aşüfte kemal sahibi muhterem azizdir. Bu tekkenin büyük evkafı olmakla imareti mutfağında nefis nimetleri, yaşlı ve genç, zengin ve fakir herkese boldur. Gerçekten de İrem Bağı'ndan nişan verir meşhur bir tekkedir.