Kasım Paşa Camii

Kasım Paşa Camii hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Ve Orta Hisar'da Kasım Paşa Camii.

Gazi Kasım Paşa Destanı

O Kasım Voyvoda'dır ki, Süleyman Han Beç Kalesi'ni alamayıp fetihsiz döneceği sırada 40.000 yiğit ile bu Kasım Voyvoda'yı Alman diyarına yağmaya gönderip kâfirlere tavşan uykusu verip kâfirler Kasım Voyvoda askeriyle cengte iken Süleyman Han fırsat bulup Resulullah'ın Sancağı'nı, Hırka-i şerifi ve anılan Ösek topunu alıp selâmete çıkar.

Sonra bu Kasım Voyvoda ile Alman diyarına giren 40.000 adet askerin tamamı şehitlik şerbetini içip bezm-i elestten mest ve sarhoş oluncaya kadar 200.000 adet kâfirleri kılıçtan geçirip sonunda o kadehten Kasım Voyvoda'ya ecel şerbetini içmek nasip olmayıp yiğitçe savaşarak 7 kişiyle Süleyman Han huzuruna Venedik'in Körfez Kalesi kuşatması sırasında gelip yer öpüp tam 7 saat başından geçenleri anlatıp,

"Ceng ede ede Alman'dan Mekemorya vilâyetine, oradan Dodoşka vilâyetine, oradan Venedik'e, oradan bu mahalde padişahıma geldim, ferman padişahımındır" deyince,

"İmdi melun fermanım odur ki, nitekim sağsın, bir dahi er sarığı sarınmayıp avratlar leçeği giyip Ösek'de kapından dışarı çıkarsan haber alıp seni kati ederim" diye Kasım Voyvoda'yı bu Ösek Kalesi'ne sürüp Kasım Voyvoda ile Kızılelma çenginden kurtulan 7 adet şehbazlara buyururlar ki,

"Sizin yoldaşlarınız 40.000 yiğidin hepsi şehitlik şerbetini içip yerleri illiyyîn cenneti oldu. Sizler de onlara katılın" diye 7 adet şehbazları çadır önünde şehit edip cesetlerini Arnavutluk'da Aydonat şehrine gönderip o tarafta defn ettirip nurlu mezarları üzerine büyük bir kubbe yapılmasını ferman eder.

Bütün tarihçiler Süleyman Han'ın bu 7 adet gaziye ettiğini ve oğlu Şehzâde Çelebi Mustafa'yı hançerle vurup şehit edip Eyyub Sultan'da defn ettiği acımasız gaddarlığı reva görmeyip kötü yazmışlar, ama nicesi ilâhı takdire havale etmişler, hüküm Allah'ındır demişler.

Bu Kasım Voyvoda padişah fermanı üzere Ösek'e gelip asla başına sarık sarmayıp avratlar leçeğiyle evinde yalnız olup kendi köşesinde ibadetle meşgul idi.

Daha sonra padişah fermanıyla bu Ösek Kalesi'nin Orta Hisar'da bir aydınlık cami inşa etmiştir ki hâlâ Budin, Eğre, Kanije, Belgrad ve Tımışvar'da öyle sanatlı bir cami yoktur. Kıble kapısının üzerinde tarihi budur:

Sâhibü'l-hayrât Kasım Paşa dâme'd-devle
Kad henâ beyten li-zikriUâhi'l-kadîm
Buk'atun fi'l-hüsni ke'l-beyti'l-atîk [63a]
Sara tarihen lehâ hayrun kavim. Sene 966.

Bu nurlu cami Orta Hisar'dan çıkarken caddenin sağ tarafında saf mavi kurşun ile örtülü kubbeli nurlu bir camidir ki uzunluğu ve genişliği yüzer ayaktır. Minberi, mihrâbı ve müezzin mahfili sade güzeli sanatlıdır. Taşra sofasında 6 adet has ve beyaz mermer sütunlar üzerinde 7 adet mavi kubbeleri vardır ki böyle hoş cami bir serhatte yoktur. Ve bir tuğla geniş avlusu var. Avlusunun için tamamen yüksek ağaçlar ile süslenmiş gölgelikli dinlenme yeridir. Ve gayet sanatlı ve düzgün uzun bir minaresi var.

*Günümüze ulaşmamış, bugünkü yerine kilise inşa edilmiştir.