Şibenik (Šibenik)

Şibenik (Šibenik) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Bundukanî kavmi, yani kötü renkli Fireng, savaşçı Venedik vilâyetin keferelerinin tarihlerinde bu kaleyi ilk defa Venedik kavmine pirinc-pirim, yani ban ve hersek olan Pirinç Pimik adlı bir kefere yapmıştır. Bu Venedik, tüm Hıristiyan milletleri kralları arasında ne kral, ne hersek, ne ban, ne çarna, ne çasar, ne iğranduka, ne irşek (—) (—) (—) ancak bunların zâbitlerine pirinc-pirim derler ki yaldız altınında bir bodurca Hacivat külâhlı resim ilk defa pirinc-pirim olan keferenin uğursuz suretidir. Ama baştaki sivri şekilli tâcları kendi bozuk inançlarınca Hazret-i İsa'nın mübarek ayağı çorabı ola ki Rıha şehrinde, yani Urfa şehrinde ellerine girmiş ola ve doğrudur. İşte bu Şibenik Kalesi'ni evvelki pirinc-pirim yapmıştır, ama Latin dilinde Şibenik (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—)

Nice kere bu kaleyi diğer krallar kuşatıp dövmüşlerdir. Sonunda bir şey elde edemeden gitmişlerdir. Hatta (—) tarihinde İbrahim Han zamanında Tekeli Mustafa Paşa serdar-ı muazzam olup 40 gün 40 gece dövüp fetihsiz döndükten sonra Danilova adlı mahalde bir yüz karalığıyla bozguna uğrayıp bu kadar gaziler şehitlik şerbetini içtiler ve mübarek ruhları Illiyyîn cennetine gittiler. Beyt:

Edemez def sakınmakla kazayı kimse
Bin sakınsan yine ön son olacak olsa gerek

sözü üzere
Takdîr-i ezel eyle imiş n olsa gerek.

Bundan sonra yeri cehennem kâfirler bu kaleyi bir hâle koyup sanki İskender Şeddi etmiştir, zira avcı elinden kurtulmuş ceylâna dönmüştür.

Şibenik Kalesi zeminini şekli: Venedik Körfezi kıyısında Kilis Sancağı toprağında Kırka Sancağı toprağıyla komşu bir kayalı ve fedai katanalı yerde beşgen şekilden uzunlamasına taş yapı güzel bir kaledir ki sanki inci gibi beyaz ve parlaktır. Ama düşman kalesi olmak ile ne büyüklükte, kaç tabya, kaç kapısı ve kaç kiliseleri var malumum değildir, ama büyük kaledir. Varoşu deniz tarafınadır, kıble ve batı rüzgârı tarafları Körfez Denizidir. Ancak doğu ve kuzey tarafı karadır ki o taraflarda havalesi var. Metrise girecek yerlerini tamamen lağım etmiştir. Tekeli Paşa dövdüğü yerlere büyük hendekler ve tabyalar etmiştir.

Bu kara tarafı baştanbaşa bağ, bahçe ve gül ü gülistan idi. Ebû Müslim baltacıları elinden geçmiş gibi meyve ağaçlarını tamamen kırıp geçirdik. Genellikle meyve ağaçları zeytin, incir, nar, ayva ve üzüm fidanları ile süslenmişti. [145a]

Kale içinde kârgir yapı manastır çanlıkları belli idi. Kalenin bütün duvarları iç yüze eğridir. Kuşatma sırasında top güllesi tesir etmeye diye öyle eğri yapmıştır. Diğer Rum kaleleri gibi bu kalenin beden dişleri yoktur, ancak top delikleri ve mazgal delikleri çoktur.

................(3.5 satır boş).....................