Gabele Kalesi

Gabele Kalesi hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Latincede (—) (—) (—) demektir. Neretva Nehri kenarında Hersek Sancağı toprağında tüm zor vergilerden muaf tutulmuş dörtgen şekilli bir kârgir taş yapı güzel bir kaledir ki bu serhatlerde dengi yoktur, ancak küçüktür. Dizdarı, hisar erleri ve 150 akçe payesiyle kadısı olup kadısı kâh bunda ve kâhîce nahiye köylerinde gezip ara sıra da Neretva karşısında Gabele kasabasında oturur, zira işlek iskele ve hafta pazarı karşıda durur. Beri tarafta kale semtinde kethüdayeri, yeniçeri serdarı, iki kale dizdarı, muhtesibi, bâcdârı, mimarı, haraç emini ve gümrük emini vardır, ama müftüsü ve nakibüleşrafı yoktur.

Kalesinin şekli: Neretva Nehri'nden biraz içeri bir düz geniş, kumsal ve havalesiz bir geniş ovada bulunup (—) tarihinde Fatih Sultan Mehmed Han yapısı olup temelini sâfî alçak kayalar üzere inşa etmişler ki asla lağım kâr eylemez. Kumsal yer olmakla metris de olmaz, zira kumluğu üzere bir arşın yer kazılsa su çıkar, onun için bu kaleye metrisle düşman gelemez. Gayet sağlam ve emin dayanıklı duvarlı kale olup dört köşesinde Dört Dost aşkına dört kulesi var ki gerçekten de her biri birer tür Kahkaha Seddi'dir. Kuzey tarafına bakar bir demir kapısı olup bu kale içinde 20 adet kayağan örtülü haneleri, Fatih'in bir küçük camii, tahıl ambarı ve cebehanesi var, başka yapı cinsinden bir şey yoktur.