Nasibeyn (Nusaybin)

Nasibeyn (Nusaybin) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Kalesi bir verimli düz yerde (—) Nehri kıyısında eski bir surdur ve kesme taş ile eski ustalar yapmış (—) şeklinde yekta bir kaledir. Fırdolayı büyüklüğü (—) 1.000 adımdır.

Ve tamamı (—) adet kapıdır. (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—)

Ve sur içinde hepsi 700 adet tek ve iki katlı toprak, kireç ve cibis ile örtülü mamur haneler vardır. Dizdarı ve kale mustahfızları haneleri ve cebehane mahzenleri vardır. Eski zamanlarda gayet mamur imiş. Zemini Dicle ve Fırat havzasında kâide-i Rebî'dedir.

Tamamı (—) adet camilerdir. (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—)

Ve Hermas Nehri'nin doğduğu Hermas Dağında Hazret-i Nuh Camii büyük ziyâretgâhdır, ama o kadar mamur değildir.

Hepsi (—) adet medreselerdir.

.................... (1.5 satır boş).....................

Tamamı (—) adet sıbyan mektebidir.

......................(1.5 satır boş)......................

Tamamı (—) adet derviş tekkeleridir.

....................(1.5 satır boş)....................

Hepsi (—) adet hamamdır.

....................(1.5 satır boş)....................

Cümlesi (—) adet tüccar hanlarıdır.

....................(1.5 satır boş)....................

Tamamı (—) adet çarşı pazar/bedestendir. (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—)

Beğenilenlerinden, akarsuları, bostan ve gülistanı ve gülü meşhur olduğundan Arap kavmi Verd-i Nasîbîn [Nusaybin gülü] diye överler.

Hepsi (—) adet susamışlar sebilidir. Melik Sincar ve Sencer Şah asrında bu Nusaybin Şehri içinde akan Nasîbîn Hermas Nehri, şehrin [392a] bütün sebillerini, cami ve hamamlarını suya kandırır. Bundan sonra şehrin kuzey tarafından uzak ovalar tamamen bağ, bostan Rıdvan Cenneti bahçesi gibi bağ ve bahçeler idi, Hermas Nehrinin doğduğu yüksek dağa kadar cennet bağları birbirine bitişik olup bu bağları ve bütün ekinlikleri Hermas Nehri'nden sulanır. Hatta tarihçilere göre Tufan'da Hazret-i Nuh'un gemisi bu Hermas Dağı'nda da durup iki gün o dağın üzerinde beklemiştir. Hâlâ orada Hazret-i Nuh Camii ziyâretgâhı var. Eski zamanda gayet mamur imiş, hâlâ o kadar mamur değildir, ancak yayla zamanı Aştı Kürtleri ibadet ederler.

....................(30 satır boş)....................[392b]

Nusaybin külliyatı anlatımının tamamlanması

Evvelâ bu şehrin toprağıyla Cezîre-i Ömer toprağı arasında batı tarafa meyillice Aştı Kürtleri beyinin köyleri vardır ki Nusaybin'e bir konak uzaklıkta bakımlı ve şenlikli köylerdir. Ama Aştı beyinin eski taht merkezi olan kasabası Mardin Şehri'dir. Genellikle halkının evleri mağaralardır. Temmuz ayında bütün mağaraları sanki Bağdad soğukluğudur. Kış mevsiminde her mağarası sanki hamamdır.