Dalyan Kalesi

Dalyan Kalesi hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

(---) tarihinde Beğko Paşa fetheyleyip devlet tarafından yine Venedik keferesine verdiler. Deniz kıyısında bir küçücük kaleciktir. Venedik küffarının balık dalyanlarını korumak için yaptılar ama sağlam ve dayanıklı yaptılar. Hala Venedik Körfezi Adası'nın iskelesidir. Karşı tarafı 1 milden fazla Körfez Adası'dır, ama araları sığdır, engin derya değildir.

Kalesi, deniz kıyısında alçak bir tepe üzerinde dörtgen şekilli taş yapı bir kaleciktir. bin kadar cengaver kefereleri, cebehaneleri ve uzun topları var. Deniz kıyısında, kale kapısı, kara tarafında Delvine kapısı var.

Bu kale Süleyman Han asrında yapılmıştır. Hatta 943 [1536/7] tarihinin Zilhicce'sinin yedisinde bizzat Süleyman Han derya gibi asker ile Körfös [Körfez] gazasına geldikte bu Dalyan Kalesi yerinden deryayı doldurmaya başlayıp Körfös'e yarım mil kalıp üzerine balyemez toplar koyup kaleyi dövmeye başlayıp hemen o gün donanma-i hümayun ile Hayreddin Paşa ve Kaptan Pılak Mustafa Paşa adaya asker döküp çok şiddetli savaş ederler. Karadan da muzaffer Serdar Lütfi Paşa 80 bin askerle Hayreddin Paşa'ya imdat yetişip şiddetli savaş ederler. Artlarınca Süleyman Han 100 bin asker ile ve Şehzadeleri Sultan Mehmed ve Şehzade Su ]tan Selim ile birlikte bu Körfez Kalesi gazasına gelip ada içinde bir mamur köy koymayıp ateşlere vurup sayısız esir ve ganimet malları alıp tam bir ay kaleyi dövüp hava değişip İslam ordusunun cenge güçleri kalmayıp saadetli padişaha Budin tarafından adamlar gelip Ungurus kralının ayaklandığı haberleri gelince hemen saadetli padişah Sadrazam Ayas Paşa'ya haber gönderip,

"Körfös Kalesi kuşatmasından el çekip İslam askerini boş yere kırdırmayıp metristen çıksınlar" diye Müslüman gazilere haber varıp bütün İslam askeri metrislerden çıkıp, her iş, vakti zamanı gelince olur deyip karşı Dalyan Kalesi ovasında İslam ordusuna geçip Körfös Kalesi'nden vazgeçildi. Süleyman Han fetihsiz atının yularını Alman'a çevirip gittikte Venedik kafiri o asırda bu Dalyan Kalesi'ni inşa etmişlerdir.