Kelemerye (Arslan) Kalesi (Beyaz Kule)

Kelemerye (Arslan) Kalesi (Beyaz Kule) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Bu da Gazi Süleyman Han'ın imaretidir. Göklere doğru baş çekmiş 8 kat sağlam kaledir ki içinde 40 adet haneleri, 3 adet su sarnıçları ve 1 zaviyesi var bir yüksek kaledir. Benzeri meğer Kesendire veyahut Moton ve Koron kaleleri ola. Deniz kıyısına beraber bir demir kapılı mazgal deliklerinde 20 adet kırkar karış ve kırkar okka demir gülle atar cihan topları var ki Osmanlı Devleti kalelerinde bu toplara denk toplar meğer Rodos Kalesi'nde veya Akdeniz Boğaz hisarlarında ola. Bu Kelemerye Kalesi'nin tüm topları denize nazır olup limanı korutur. İki bayram günlerinde bu topları atınca ta körfezin karşı taraflarındaki 8 mil uzak mesafede olan kıyıları döver uzun toplardır.

Ve 150 adet neferleri, 1 mükellef camii, tahıl ambarları, cebehane mahzenleri ve nice yüz bin çeşit mühimmatları vardır. [225a]

Bu Kelemerye Kulesi'nin zeminden ta kurşun örtülü bacasına kadar boyu 50 arşın yüksek, 5 adım enli kalın ve sağlam Kahkaha duvarıdır. Ve ufak şahi topları bu yüksek kulenin kurşun örtülüce karakolhanelerinde kirpi tüyü gibi döşenmiştir. Şehrin mahpushane zindanı bu Kelemerye Kulesi'ndedir ki Allah saklasın bütün suçlular orada mahpuslardır. Kıbleye doğru nazır yüksek kapısının üzerinde yazan tarih budur:

Şfr-i merdan Hazret-i Sultan Süleyman-ı zaman,
Emri ile yapılup burc-ı esed oldu tamam,
Ş'ir-i peyker ejdeha toplar ki etrafındadır,
Yaraşur bu kuleye burc-ı esed denilse nam,
Oldu tarihi tokuz yüz kırk iki bu kulenin,
Hicret-i Peygamber-i ahır zamandan ve's-selam. Sene 942.

Bu kalenin taşra divanhanesinin tarih-i zlbasıdır:

Bina-yı padişahi ger zarurf dehr ile gayet,
Harabe müşrif olmuştu bu divanhane-i all,
Görünce Bahşiya tahsin edip dedim tarih,
Bu cayı himmet ile kıldı bu kan-ı kerem ihya. Sene 1026.

Bu Kelemerye Kalesi'nin dışında duvar yüzünde, doğu tarafına bakan köşede bu tarih yazılıdır:

Bilin bu kal 'anın mimarıyem ben,
Huda-yı Rabbena güftarıyem ben,
Çü katib bu sözü mermerde kazdı,
Müverrih tarihi fethini yazdı. Sene (---)

Bu mimari' işler tamamen Süleyman Han'm bütün yapılarını, imaretlerini inşa eden Koca Mimar Sinan ibn Abdülmennan Ağa'nın ibretlik işleridir. Ne mertebede üstad mühendis olduğu yapılarından bellidir ki gören aşıklara gizli değildir.