Sirebreniçse (Srebrenitsa)

Sirebreniçse (Srebrenitsa) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Bu kalenin ilk yapıcısı Sırp Kralı kötü işli Destpot Kraldır. İsimlendirilme sebebi odur ki Latin, Sup, Bulgar ve Hırvat dillerinde "serebne" gümüşe derler. Bu kale dağlarında gümüş madeni olduğundan bu kaleye Serebreniçse derler. (—) (—) (—) Evvelâ,

Pâk toprak, Bosna vilâyeti

Bu eski kale (—) tarihinde Fatih Sultan Mehmed Han fethidir. Bosna Eyaletinde olup gümüşhanesi, emaneti ve haraçları tümden Budin Kalesi kullarının aklâmları olduğundan Budin tarafından her sene bir tedbirli hâkimleri gelip gümüşhanesini işletip 11 yük akçe iltizamlı hükümettir. İyi gümüş çıkar ki bir büyük ve derin çukur mağaralardan suçlular ve kanlılar kazıp çıkarırlar. Ve bir hâkimi de 150 akçe kadılıktır.

70 adet köyleri var. Kethüdayeri, yeniçeri serdarı, şeyhülislâmı ve nakibüleşrafı yoktur, ama ayam çoktur, zira gümüşhane yeridir ki garip madendir.

Sirebreniçse Kalesi’nin zeminini bildirir

Kalesi yüksek bir tepede kırmızı kayalar üzerine kurulmuş havaleli beşgen şekilli taş yapı bir küçük kaledir. Dizdarı, 50 adet neferleri ve yetecek kadar cebehanesi var, ama hisar içinde çarşı pazar yoktur. Fetih sırasında Mehmed Han kale döven top ile kalenin bazı yerlerini yıkmıştır. Daha sonra Bayezid Han zamanında tamir edilmiştir.

Sirebne varoşu: şehri bir dereli ve tepeli yere kurulmuş olup hepsi 800 adet tek ve iki katlı kârgir yapı güzel hanelerin üstleri tamamen tahta şindire örtülüdür. Toplam 6 adet cemaat sayılır ve hepsi 6 mihraptır. Evvelâ Sultan Bayezid-i Velî Camii eski tarz sade bir mabetgâhtır ki kiremitli ve bir minarelicedir. Sonra (—) (—) (—) (—) (—) Başka mescitlerdir.

Bir tekke, üç sıbyan mektebi, bir küçük han ve 70 adet esnaf dükkânı var ve bir kötüce hamamcığı var. Başka bedesten ve diğer yapıları yoktur, zira iç ilde yoldan ayrı sapa yere kurulmuş garip diyardır.

Garip ve acayip hikmet: Bu şehrin ortasından bir küçük su akar, Drin Nehri'ne karışır bir berrak sudur. İsmine Voda-Sirib derler bir melun sudur, zira gümüş madenlerinden doğar. Bu şehir halkı bu sudan içmekle genellikle bu şehir halkının boğazlarında yumru yumru kuşka derler bir hastalıktır, o meydana gelir. Gayet ayıplı erkek ve kadınları vardır. Bütün halkı Boşnak poturlarıdır ve reayaları Sırp ve Bulgardır, ama garip dostlarıdır. [128a]