Burlos (Al Burj)

Burlos (Al Burj) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Dimyat toprağında derya beyi hükmündedir. Bir hakimi de gölünün eminidir, senede 70 kese iltizamdır. Bir hakimi dizdardır, Mısır müteferrikalarından Selim Han kanunu üzere dizdar olmaktır. Bir hakimi de 150 akçe kadıdır, senede 5 kese mahsulü olur 70 parça köyü var. Bir nahiyesi Betlim beldesidir.

Burlos'un eski kalesi gölün denizden giren boğaz ağzında Yunan İskender yapısıdır. Hicretin 21. yılında, Hazret-i Ömer zamanında Amr ibnü'l-As, Esved ibn Mikdad'ı 80 bin asker ile serdar edip fethinde zorluk çekip aciz kaldıklarında Allah'ın hikmeti Dimyat Meliki Hamuk oğlu Şata İslam ile şereflenmiş, onun yardımıyla fethedilmiştir. Bu kale deniz kıyısında olduğundan zamanla deniz dalgaları harap etmiş, daha sonra 924 tarihinde Yavuz Sultan Selim de iç yüzde, göl kıyısında ve bir kumsal alçacık yerde taş yapı olarak inşa etmiştir.

Kalenin dışında kıble tarafında sazdan, kamıştan ve kerpiçten 300 hane varoşu var. 1 zaviye, 1 kahvehane ve 1 ekmekçi dükkanı var. Hanı, hamam ve çarşı pazarı yok. Bir derbent yerdir ki eşeğini kaybeden varmaz. Ama havası gayet hoştur, kale kapısı önünde bir kasrı var bütün gelen giden orada oturup hava alıp dinlenirler.

Burlos karpuzu çok beğenilir. Bir çeşit mavi karpuzdur, içi cüllabdır, başka bir çeşittir, hasta onun suyundan bir fincan içse şifa bulur. Bazı sarhoş canlar içki pahalı olduğundan canlarından usanıp bu mavi karpuz bostanından daha kökünde dururken üstünden bir küçük delik delip bir kaşık bal korlar. İkinci ve üçüncü gün kökünden keserler. Karpuzun içindeki cüllab öyle saf şarap olur ki bir kadeh içen "Ah Burlos" diye feryat eder. Bir acayip şarap olur. Bu mavi karpuzun faydasını Hekim Davud Tezkere'sinde acayip yazmıştır.

Balığı, hurması ve hurma turşusu beğenilir, ancak insan duracak yer değildir, gayet serhat çetin yerdir.

Kalenin doğu tarafında 300 adım uzak kumluk içinde 6 adet kuyular vardır, abıhayattan nişan verir suları vardır, bütün Burlos halkı bu sudan getirip içerler.