Delikli Kaya

Delikli Kaya hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Bu büyük ham ve önündeki eski köprüyü yapan Hümâ Hatun Sultandır, Abbasîlerin temiz soyundan Sultan Evhadullah'ın temiz kızıdır ki Bitlis Şehri'nde yüzlerce hayır eserleri vardır. Adeviyye tabiatlı kadının bir ibret verici hayraü da odur ki Bitlis Şehri'nden güney tarafa eğimli dere aşağı giderken Kefender Kalesi yakınında Deliklikaya adlı sert bir kayada bir kapı vardır. Bütün tüccarlar, ziyaretçiler ve seyyahlar bu kapıdan geçmeyince Bitlis Şehri'ne gelemez ve Hazzo Kalesi'ne varamaz. O Deliklikaya mahalli gökyüzüne doğru baş çekmiş çakmak taşından nişan verir bir sert taştır.

O hayırsever hatun yüzlerce kese bol bol para harcayarak bu sert taşı usta dağ delicilere deldirip insanların geçit yeri ve herkesin gelip geçtiği yol ettirmiştir ki görenin aklı perişan olur. İnsanın yapabileceği şey değildir. Bir şeytan işidir ki insan susar ve hayran olur. Hatta bu kapı mahallinde bir adam hû diye bir nara atsa bütün dağlardan şiddetli bir ses duyulur ki insan hayretler içinde kalır. Bu Deliklikaya kapısından aşağı insan bakmaya cüret edemez. Sanki gayyâ kuyusu ve cehennem çukurudur.