Mescid-i Kuba (Kuba Mescidi)

Mescid-i Kuba (Kuba Mescidi) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

200 mamur haneli İrem Bağı gibi bir geniş ve ferah köydür. Bütün Medinelinin dinlenme ve mesire yeri gönül açıcı bir köydür. Orada Kubâ Camii Hazret-i Resul'ündür. Gaza malıyla yapılmıştır. Beyaz inci gibi nurlu bir camidir. Gerçekten de sırf nurdur. Batı tarafa açılır bir kapısı var, 7 basamak taş merdiven ile çıkılıp hareme [avluya] dâhil olunur, ancak bir kapıdır.

Harem içinde Hazret-i Risâlet'in mübârek elleriyle diktikleri hurma ağaçları ve bir nabıka ağacı var, gayet büyüktür. Bu nabıka ağacı dibinde bir âbıhayat kuyu vardır. Zemzem suyundan nişan verir, gayet lezizdir. Hazret-i Risalet-penah bütün Sahabe-i kirâmlara kazdırmışlardır. Bu haremden camie girip Hazret-i Resûl mihrabında iki rekât hacet namazı kılıp dua ede, bütün hayır dilekleri hâsıl olur. Böyle bir dua kabul olacak eski camidir.

Daha önce Hazret-i Risalet-penah Mekke'den Medine'ye hicret ettiğinde ilk defa bu cami mahalline gelip 3 gün burada kalıp küçük bir mescit yaptılar. Daha sonra Tebük, Uhud ve Huneyn Gazası'nın ganimet mallarından büyük cami inşa etmişlerdir. Doğudan batıya boyu tam 120 ayaktır ve eni mihraba kadar 60 ayaktır. Avlusu da boyuna ve enine yüzer ayaktır.

Bu cami içinde 40 adet sütun vardır ve bunların üzerinde toloz kubbe vardır, asla ağaç yapı yoktur. Mihrabı eski tarz bir sanatlı yapıdır. Üstünde bu âyet-i şerif yazılmıştır. "Kad nerâ tekallübe vechike fi's-semâi, fele-nüvelliyenneke kıbleten terdâhâ, fevelli vecheke şatra'l-Mescidi'l-harâm" [Kur'ân, Bakara, 144] âyeti yazılıdır.

Resulullah sünneti üzere bir alçak minberi üzerinde: “înnallâhe ye’m ürii bi'l-adli ve'l-ihsân.. [Kur'ân, Nahl, 90] âyeti yazılmıştır.

Bu mihrap üzerinde yine "Kâlcıllâhu Ta'âlâ: Men tetahhera fî beytihi sümme etâ mescide Kubâ ve salla fîh i sâlaten kâne tâce ömrihi/ Kim evinde temizlenip Kubâ Mescidi'ne gelip orada namaz kılarsa, bu onun ömrünün tâcı olur."

Yine bu mihrap üzerinde "... le-mescide üssise ale't-takvâ..." [Kur'ân, Tevbe, 108] âyeti yazılmıştır.

Bu hatlar yazılan iki mihrap alçak mihraplardır, ancak birer adam boyudur.

Bu camiin sol tarafı köşesinde bir küçük mihrap vardır, orada Hazret-i Resul daima ibadet edip Kur'ân okurlarmış. Ona Mihrab-ı Mekşuf derler. Bu mihrapta bir küçük pencere gibi bir delik vardır, Mekke tarafına bakar. Hazret bu delikten daima Mekke tarafına bakıp asıl vatanı olan Mekke arzusunu giderirmiş. Bu mihrapta iki rekât namaz kılan elbette ve elbette sağ salim vatanına ulaşır.