Gazi Hüdavendigar Türbesi

Gazi Hüdavendigar Türbesi hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Toprağı güzel olsun, Allah sırrını aziz eylesin.

Klab Nehri kenarında yaban içinde kalmış bir yüksek kubbe içinde mübârek kalbleri ve bütün iç âletleri bu mahalde 791 (1389) tarihinde büyük cenk olup yukarıda yazıldığı üzere Koblaki adlı dinsiz melun böyle bir Cem haşmetli padişahı şehit edip karnını yardıklarında bütün yürek, böbrek, ciğer ve kalbini bu mahalle gömüp sonra bu büyük kubbeyi Yıldırım Bayezid Han yapmıştır.

Osmanlı Devletinde (—) adet büyük savaş olmuştur. Evvelâ biri bu Kosova çengidir. Biri Yıldırım Han çengidir.

Biri Fatih [168b] pederi Koca Murad Han’ın Eflâk ve Boğdan ile Varna yakınında Uğraşderesi Cengi

Biri de Fatih'in Erzurum yakınında Tercan Ovası içinde Azerbaycan padişahlarından Sultan Uzun Hasan cengi ki tarihi:

"Butlânu keydi’l-hainîn ” dir. Sene (—)

büyük savaştır.

Biri de (—) tarihinde Şah İsmail ile Selim Şah'ın Çaldıran cengi ibrettir.

Biri de (—) tarihinde Süleyman Han’ın Mohaç savaşıdır. Bu savaşta yedi kere yüz bin kâfir kati olup Vilagoş Kral öldü.

Biri de (—) yılında Egre yakınında Hıriştoş Yaylası cengi, burada da yedi kral kaybolup yedi kere yüz bin kefere öldü.

Allah’a hamd olsun bu yazılan 7 adet savaşlarda bütün kâfir kralları ölürlerdi. Ancak bu Kosova çenginde savaştan sonra dinlenme sırasında hile ile Gazi Murad Han şehit olup kalbi bu nur dolu türbede kalıp mübarek cesetleri hâlâ Bursa’da Eski Kaplıca adlı yerde camiinin avlusunda yüksek bir kubbe içinde yatmaktadır ki gönül erbabının ziyaret yeridir.

Ama gariplik bunda ki bu Kosova'daki kubbesine girerken efendimiz Melek Ahmed Paşa'nın bile eteği pislik ile kirlendi. Meğer bütün reaya kefereleri etraf köylerden Priştine ve Vuçitrin şehirlerine pazara giderken ihanet için bu türbeye girip pislerlermiş. Melek Ahmed Paşa bu pis koku ve dışkı pisliklerini görünce öfkelendi. Hakir:

"Sultanım bu padişahı şehit eden uğursuz kâfir ise karşı dağda bir manastır içinde cevahir kandiller ile misk ve ham amber kokularıyla kokulanmış süslü bir kubbe içinde yatıp bu kadar ruhban hizmetçileri var ve bu kadar evkafları var ki sabah akşam bu kadar yüz kefere ve müslimler gelip konuk olur giderler. Ama bu bizim gazi padişahımızın ne türbedarı ve ne evkafı olmadığından bütün kâfirler gelip ihanet için pislerler. Gerektir ki tüm çevre köyler kefereleri gelip yine onlar bu kubbeyi temizleyip imar edesiz. Ve İzevçan hâssından bir yük akçe ile imar edip etrafına kale gibi duvar çekip bir türbedarı, çoluk çocuğuyla tayin edesiz" dediğimde, vilâyet halkına 2 kese guruş verip tüm köylerin keferelerine kubbeyi temizletip bir haftada kubbe çevresine bir yüksek duvar çekip bir yüksek kapı yaptı atlılar girmeye. Ve 500 meyve ağacı dikip bir âbıhayat kuyu kazıp çoluk çocuğuyla bir türbedar tayin eyledi ki,

"Orada oturup İzevçan voyvodasından vazifesini alıp nurlu türbesinde olan ibrişim haliçe, şamdan, buhurdan, gülâbdan ve kandilleri görüp gözete" diye vilâyet ileri gelenleri bu vakfa nazır tayin edip bir büyük hayrat oldu. Hâlâ halkın ziyaret yeridir., Allah rahmet eylesin.

Ve bu nur dolu türbe dibinde,

Şehitler mezarlığı ziyareti: On binden fazla büyük şehit yatmaktadır. Alemdar Baba, Şeyh Şehid İlyâs Dede, Timurtaş Paşazâde Yasavul Bey ve nice bin şehitler de gömülüdürler. (—) (—) (—) (—) (—)