İshakcı (Isaccea)

İshakcı (Isaccea) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

İsim alması sebebi odur ki (—) (—) (—) (—) (—) (—) ve yapılma sebebi odur ki 1030 [1621] tarihinde Sultan II. Osman Han Gazi Leh diyarında Hotin Kalesi fethine gittiğinde Kaptan Çelebi Haşan Paşaya ferman edip,

"İshakcı adlı bir mahalde bir kale yapıp orada Tuna Nehri üzere 60 adet transa gemiler üstlerinden geçilir 750 arşın enli olan bir ahşap köprü yap ki adet gemici hizmetçileri olup derya gibi ordum geçtiğinde zerre kadar zarar görmeye bir sağlam büyük köprü inşa eyle" dedi. Ferman gelince o mübarek senede bu kaleyi Hasan Paşa Tuna Nehri kenarında inşa etti ki anlatılır.

Evvelâ pâk Babadağı toprağı tarafında Tulça Kalesi sırası ve Tuna Nehri kenarında (—) (—) üzere dörtgen şekilli sağlam bir hisardır ki 40 adet azep, 40 adet beşli ve 40 adet hisar erleri ve kale dizdarı hâkimdir. Yetecek kadar cebehanesi ve topları vardır. (—) tarafına bir kat metin demir kapısı var. Her gece mehterhanesi çalınıp hisar içinde (—) adet kiremitli bağsız bahçesiz neferat haneleri, buğday ambarları ve hünkâr camii var. (—)( —)

İshakcı Kalesi varoşunun anlatılması: Bu kalenin (—) tarafı dışında (—) adet saz, şindire tahta ve kiremit örtülü hanelerdir ki Tuna Nehrinin güney tarafına kurulmuş mamur kasabadır.

Ve (—) adet mihraptır. Evvelâ Kaptan Hasan Paşa Camii, bir güzel minareli iç açıcı camidir, ama medrese, dârülhadis, dârülkurrâları yoktur.

Ve (—) adet han ve kervansaraydır ve (—) adet çarşı pazar dükkânlarıdır, ama kârgir bedestenleri yoktur.

Ve (—) adet hoş havalı hamamı vardır.

................(1 satır boş)......................

Bu yapıların herkesten melik örfî hâkimi evkaf tarafından Hasan Paşazâde Haşan Bey, Mehmed Bey ve İbrahim Bey vekili Ömer Ağa'dır. Zira bu kale, han, cami, imaret, hamam ve çarşı pazar tamamen onların babaları Hasan Paşa merhumun hayrat ve hasenatlarıdır ki tevliyetleri evlâd evlâda ve evlat son bulursa azatlıya şart kılınmış, 6.000 guruş iltizamlı tevliyettir. Subaşısı serbest ceza verme yetkisine sahipdir ki 100 adet adamlarıyla zabt edip gözetip korur. Tüm reayası Eflâk, Boğdan, Rum, Ermeni ve Bulgar kefereleridir.

Ve şer'i hâkimi 150 akçe şerif kazadır ki (—) adet mamur nahiyesi var ve büyük nahiyesi Tomarova Kalesidir.

Bu kaza daha önce Boğdan hükmünde idi. (—) tarihinde Boğdan Beyi Sultan Osman'a "Hoş kadem geldiniz" diye pâyendâz (serilecek hah) yerine hibe eyleyip İshakcı kazasına katıldı. "Timar ova"dan bozma "Tomarova” adıyla meşhur olmuş bir mamur ve verimli kazadır. Birkaç adet dükkânları var.

Bu İshakcı kasabasının bir hâkimi de sipah kethüdayeri, yeniçeri serdarı. Tuna kaptanı, muhtesibi ve bâcdârlarıdır. Bu (—) ( —) (—) ( —) (—) ( —) (—) ( —)

Suyu ve havası güzel olduğundan bağı bahçesi hesapsızdır ki bu toprakta Tuna kenarına yakın Arakel Köyü, Gavran Köyü ve Tomarova Köyüne kadar tüm İshakcı toprağı baştanbaşa bağ ve bahçeler, şebekeli bostanlar ile döşenmiş mamur beşer yüz haneli kefere köyleridir ki dükkânları var.