Gökova

Gökova hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Menteşe toprağında 150 akçe kadılıktır ve nahiyesi 70 adet mamur ve mahsullü köydür. Kethüdayeri ve serdarı Ula'da sakindir ve kadısı köy köy dolaşır. Bu kale bu Gökova Körfezi'nin sonunda bir yalçın kaya üzerinde küçük bir kaledir, içinde dizdarı, neferleri ve insanı yoktur. Ama sanki usta elinden henüz çıkmış, sanatlı dört köşe bir kaleciktir. Dış kalesi büyük sur imiş, hâlâ yapı kalıntıları bellidir.

Kısacası, bu kale gayet gerekli olduğundan tamire muhtaçtır, zira bu iskele Muğla'nın, Ula'nın, Yerkesiği'nin, Bozüyük'ün, Menteşe ve Milas'ın Mısır iskelesidir. Yılda nice yüz parça gemi yüklenip bütün vilâyetlere gider işlek iskeledir. Hatta (—) tarihinde bu liman içinde 20 pare şayka yatarken ansızın Venedik donanması gelip 18 pare şaykayı ağzına kadar dolu ıskarça yükü ile pervasızca alıp gitti. Ve bütün halkı dağlara kaçıp kurtuldular. Eğer bu kale limanı ağzında mamur olsa kâfir bir gemi almaya asla kâdir olmazdı. Zira limanı sekiz rüzgârdan emin bin pare gemi alır kapılı kudret limanıdır. Kayalar dibinden akan suyu acıdır, ama leziz suları da yakındır.

Bu limanda bir küçük handan başka bir şey yoktur. Bütün gelen gidenler yüksek ağaçların gölgesinde konaklarlar. Hakir de bu iskelede bir gece konuk olup kâfirlerden kurtulduğumuza binlerce hamd ü senâlar ettik. Atları firkateden çıkarıp binip yoldaşlarımızla Marmaris'e gittiğimiz yol üzerinde Süleyman Han'ın "Sakar Beli" dediği yolu solumuza alıp Süleyman Han'ın taş döşeme kaldırımı üzerinden geçip ve dört yerden taş yapı köprüleri geçtik.

Müşklü Bel demekle bilinen bir çamlı beldir ve bütün dağları çeşit çeşit ağaçların güzel kokularından gelen geçenlerin dimağı kokulanır. Bu mahalde bir ırmak akar, Süleyman Han orada otağını kurup kahvaltı edip o pınardan içip "Amber Suyu" demiş ve,

"Tez bu Amber Suyu üzerine bir müşklü köprü" diye emredince hemen o mahalde iki göz bir köprü yapıp temeline misk dökerler, onun için Müşklü Köprü derler.

Burada Amber Suyu'nda bir yeşillik üzerine bir namazgâh yapmıştır. Gelen geçenlere konuk evi ve dinlenme yeridir. Onu 1 saatte geçip bir bel daha geçip o kudret ağaçlığı içinde çeşit çeşit ağaçlardan defne, ardıç, servi, karabuhur, ispenet ve karagünlük ağaçları kokusundan dimağları kokulanıp oraya Amber Beli diye isim koymuşlar. O mahalde de bir çay akıp onda da dinlenme yeri yaparlar.

Kısacası bu yol üzerinde bütün geçtiği yerlere birer isim korlar. "Sakar yokuşundan beri cennet yollarına geldik" diye buyurmuşlar. Gerçekten de bu yollar üzerinde insanın dimağı kokulanır.