Mine (Mina)

Mine (Mina) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Burada kurban bayramının üç gününde konaklanılır. Evvelâ Mine şehri, geniş bir vadi içinde iki tarafı yalçın kayalı yerde doğudan batıya uzunlamasına, Arafat yolu üzerinde boyu 2 bin adım büyük bir şehirdir. Şerif hazretleri hükmündedir ve bir şerif yine kaymakamdır. Doğudan batıya dört yoldur. Bu yolların iki tarafı kat kat saraylardır ve hepsi kârgir binalardır. Üstleri kireç ile örtülü küçük büyük 2 bin mamur hanelerdir.

Anayola bakan her hanede birer ikişer şahnişinler vardır. Cümle saraylara hacılar konup 3 gün 3 gece zevk ü safâ ederler. Her hanede birer âbıhayat su kuyusu bulunur. Gerçi Arafat suyu bu şehirden geçip Mekke'ye gider, ama hayır sahipleri ilgilenmemişler, birkaç yerde çeşme yapmamışlar. O yüzden bütün suları kuyulardır. Her hane altında birer sebilhane vardır. Her hanede hurma ağaçları bulunur. Yer yer bahçelerinde limon ve turunç ağaçları ve gülistanları vardır.

Havası Mekke'den hoştur, zira Mekke'den Mine'ye gelinceye kadar 2 saat yukarı gidilir. Zemini hayli yüksektir ve karanlık yerde değildir. Gayet açık mahalle kurulmuştur. Mekkeliler tam 8 ay burada kalıp hava alırlar, daha sonra Abbas şehrine giderler.

Bu Mine şehrinde 800 kadar kârgir dükkân vardır. Ve bin kadar da çadırlar, kulübeler ile küçük çarşılar vardır. Genellikle dükkânlar adı geçen şerif saraylarının altında yapılmıştır.

Tamamı 45 handır. Bunlardan Şerif Zeyd hazretlerinin hanı mükelleftir. Şerif İzzeddin Hanı, Şerif Ahmed Hanı ve Şerif Hamûde Hanı, bunlar da hacı ve tüccar ile dolar.

Bir küçük hamamı vardır ve 40 kahvehanesi vardır. Hac mevsiminde insan deryası olur. Bu mevsimde de bütün şerifler ve aileleri gelip hacıların ayanına kurban bayramının üç gününde büyük ziyafetler çekip hüsn-i ülfet ederler, hacılar da onlara ikram ederler. Ama hacılardan sonra her handa birer ikişer bağcı ve diğer Arap fakirleri kalırlar. Bazı zaman birkaç şerif bir yere gelip at ve develerine binip bu Mine'de zevk ü safâ edip yine Mekke'ye giderler. Sözün kısası bu Mine, Mekkelinin yaylağıdır.