Çernik (Cernik)

Çernik (Cernik) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Latincede (—) (—) (—) demektir. Yapıcısı Zirin hersekleridir. Fâtihi sene 946 [1539/40] tarihinde Pojega Kalesi fâtihi Yahyâ Paşazâde Mehmed Bey’dir ki Hırvat keferesi elinden zorla almıştır.

Süleyman Han yazımı üzere bu kale Bosna Eyaleti'nde başka sancakbeyi tahtıdır ki padişah tarafından beyinin kanun üzere hâssı 170.000 akçedir ve sancağında zeamet 3’dür ve timarı 103'dür. Alaybeyi, çeribaşı ve yüzbaşısı vardır. Beyinin, zeamet ve timar sahipleriyle toplam 800 askeri olur. Genellikle Bosna vezirleri bu sancağı ağalarına verir. Gelirleri çok az ve verimsiz bir sancaktır ve 159 akçe âsumânî kazadır. Kale kaptanı ve 200 adet kale neferleri var, başka hâkimleri yoktur.

Çemik Kalesi zemininin şekli: Bu kale bir düz sahranın sonunda bir bağlı, bahçeli ve bir geniş iki bayır arasında Şumaniçse Nehri kenarında alçak bir tepe üzerinde dört köşeden uzunlamasına bir şeddadî kârgir yapıdır, ama duvarları o kadar sağlam değildir. Yetecek kadar cebehanesi, [157b] tahıl ambarı ve bey sarayı var. Dizdar ve beyden başka bu kalede tek kimse yoktur. Ancak Süleyman Han'ın ufak tefek camii var. Kale çevresindeki hendek üzerinde, kapısında asma tahta köprüsü var. ( - ) ( - ) ( - ) ( - ) ( - ) ( - )

Çemik Kalesi varoşunun özellikleri: Tamamı (—) adet tek ve iki katlı, bağlı, bahçeli ve baştanbaşa tahta şindire örtülü evlerdir. Tamamı 21 mihraptır, üçü Cuma namazı kılınır camilerdir, ama kurşun ile örtülü değil, mamur camilerdir. Evvelâ çarşı içinde (—) (—) camii (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—) diğerleri mescittir.

Bir tekkesi, üç mektebi, iki hanı, bir küçük hamamı ve 150 kadar dükkânı (—) (—) (—) (—) (—) (—)

Ama medrese, dârülhadis, dârülkurra, dârüzziyâfe imareti ve kârgir bedesteni yoktur, ama her meta bulunur. Nimetleri bol, hanedan sahipleri garip dostu adamları çoktur, ama zengin tüccarları yoktur. Şehrin tâ ortasından Şumaniçse Nehri akıp nehrin sağında ve solunda bulunan hanelerin ve diğer evlerin İrem Bağı gibi cennet vardır.

Bu nehir üzerinde nice su değirmenleri dönmededir ve bu nehir (—) doğup (—) gelip Sava Nehri'ne (—) yakın karışır.

Suyu ve havası tatlı olduğundan yer yer Hırvat güzelleri vardır. Beğenilenlerinden; balı ve yağı gayet güzel ve meşhurdur.