Hazret-i İmam Ali Kasabası (Necef)

Hazret-i İmam Ali Kasabası (Necef) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Bağdad Eyaleti'nde ve Rum Nâhiye bölgesinde Fırat Nehri (—) (—) bir ovada güllükler, sümbüllükler, reyhanlıklar ve hurmalıklar içinde (—) adet temiz toprak ile örtülü mamur evlerdir. Ama çoğunluğu iki katlı mükellef evlerdir. Halkı da Hanedân muhibbi Şiîler ve gayet zengin kimselerdir. İşleri ve geçim kapıları Hazret-i Ali ziyaretçilerinin sadakaları, adakları, hurma bağları ve mahsulüdür.

Bu şirin kasabada (—) adet mihrap vardır. Bunlardan bakımlı, donanımlı ve tezyinli olanı Hazret-i Ali Camii'dir. Bundan başkası zaviyelerdir.

Birkaç hanları, imaret, medrese, sıbyan mektebi, hamamı ve yetecek kadar dükkânları vardır. Bütün değerli şeyler bu hüsün [güzellik] çarşısında bol bol bulunur. Zira bu kasaba Bağdad'ın ve Basra’nın Mekke-i Mükereme'ye gider anayolu üzerinde kurulmuş mamur bir kasabadır. İmam Ali ruhaniyeti ile beldenin halkı sevinçli ve sürurludur. Ziyafet evi imaretinde gelip geçenlerin zengin fakiri herkese nimeti boldur. (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—) (—) [354a] 

...

Bu İmam Ali Kasabası’nın dışında bir mesiregâh yerde İmam Mehdî makamı: Yüksek kubbesinin kapısı üzerinde 631 [1234] tarihi yazılmıştır.

....................(3 satır boş)....................

Necefü'l-eşref billûr camının ve dürr-i yetiminin [incisinin] anlatılması

Eski zaman tarihçilerinin yazdıklarına göre bu büyük deniz Küfe Çölü’nde tâ Nuh Tufanı'ndan kalmıştır kim Tufan suyu ilk defa Küfe Şehri'nde Nuh tennurundan ortaya çıkıp bu Necef-ı Eşref Denizi'nde karar etmiş, Nuh Necî'nin gemisi ilk defa bu Necef Denizi'nde yüzmüştür.

Tufan’dan sonra bu denizin adı kaldı. Bir tarafı Basra, Lahsa, Yemen, Mekke, Umman ve Kûc Mekrân sınırlarına varır büyük bir deniz idi. İçinde nice bin adet kelek gemiler ve nice yüz adet ahşap gemiler gezip dolaşırdı.

Yaratıcının emriyle Hazret-i Ali'nin kanı yere düştüğü saat günden güne çekilmeye başlayıp günümüzde denizden ve bir damla deniz suyundan iz ve belirti yoktur ki bir çöl, kır ve yabandır. Ama nice Araplar bu kum denizi içinden geçerken billûr ve necef parçaları bulup Basra bezirgânlarına satarlar. Onlar da o billûr u necefleri gözlük ettirip ihtiyar adamlar o gözlükleri kullandıklarında gözleri dürbün gibi görür. Ve neceften yüzük taşı, bıçak sapı ve hançer kabzası yaparlar. Bu Necef Denizinde Urbân kavmi nice bin renkte cevher türü değerli şeyler bulurlar. Buradan,

Hınnâne Mescidi: Küfe yolu üzerinde ziyâretgâhdır. İmam Hüseyin'in mübarek başlarını koyup yerden sert bir âh sesi işitildiği için bu yere Hınnâ zemini derler; hâlâ kızıl kanlı bir yerdir. Mescidine da Hınnâ derler. [356b]