Santoron (Thera)

Santoron (Thera) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Üç adet adacıktır, ama büyüğü 20 mil kuşatır adadır. Kalesini (---) tarihinde Süleyman Han asrında Piyale Paşa fethetmiştir. Daha önce Venedik elinde olup Ceneviz yapısıdır. Bir hoş sarp kaya üzerinde bir şeddadi taş yapı, güzel ve küçük bir kalesi vardır ki fırdolayı büyüklüğü 700 adımdır. Bir kapısı var. İçinde 50 kadar evleri, dizdarı, neferleri ve naibi olup Kaptan Paşa hükmünde idi yine kaptanlara has kaydolunup mamur olmak ferman olundu.

Bütün halkı Rum kefereleridir. Kandiye Kalesi ilk defa fethedilince bu reayaların hediyeleriyle 10 gemi kireçleri yardım gelmiştir. 2 pare İrem Bağı gibi köyleri vardır, ama limanı yoktur. Herhangi rüzgar eserse gemiler bu adaların bir tarafında demir bırakıp yatarlar. 8 adet rüzgardan sığınılır doğal limanları vardır.

Ama Küçük Santoron ile Büyük Santoron adaları aralarında Tanrı'nın hikmeti bir adacık oluşup bir yılda büyüyüp üstünde ziraat olundu. Gayet güzel toprağı olup bu ada halkı onda bağ bahçeler inşa ettiler. 

-----------------------------------------------

Büyüklüğü 20 mildir. Acayip limanı ve bir küçük kalesi vardır. Girit'ten çıktığımızda muhalif rüzgâr ile orada ikamet ettik. (—) tarihinde bu ada Allah'ın emriyle üç ay dağı taşı yanıp hamam kubbesi kadar taşları mantar gibi deryada yüzerdi. Hakir vardığımda yine şiddetli ateşten izler vardı.