Umudum Sultan (Umudum)

Umudum Sultan (Umudum) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Bir yüksek dağın eteğinde yüz haneli bakımlı ve şenlikli, bağsız ve bahçesiz süslü bir kenttir. Bu kent Fırat Nehri'nin kaynağının başında bulunmuştur. Daha önce Erzurum şehri anlatılırken yazılan Kur'an-ı Kerim ile sabit "Furat suyu" bu Dumlu Sultan Köyü dağında, büyük bir mağaradan doğar. Ab-ı hayattan nişan verir bir can suyudur ki sanki "Muhakkak biz sana Kevser'i verdik" [Kevser, 1] can besleyen bu nehrin hakkında indirilmiştir.

Birer meliki zira büyüklüğünde alabalıkları olur ki sanki her biri birer cennet balığıdır. Bütün vücutları Bedalışan la'li ve İsvan zümrüdü ile süslenmiş, nakışlı bedenli cennet balıklarıdır. Ama bu mahalde Umudum Sultan gömülü olup büyük küçük herkesin ziyaret yeri olduğundan bir kez cesaret edip bu balıkları avlamaya kalkışmazlar. Ama bir fersah aşağıda balık avcıları yakalayıp yediklerinde insanın dimağı misk ve amber kokusundan mis gibi kokulanır. Ne kadar yenilse hararet ve ağırlığı yoktur.