Köprü Kalesi

Köprü Kalesi hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Ama bütün kulelerden dayanıklı, büyük ve sağlam Köprü Kulesi, başka kaledir ki Köprü Kalesi namıyla meşhurdur. Başka bir küçücük adacık içinde bulunup çepçevre büyüklüğü 800 adımdır. Başka dizdar ağası ve başka 200 neferi vardır. Bu kaleden büyük kaleye giderken ağaç köprüden geçilir. Ve bazı yerde bu köprüler zincirlerle kalkıp kale adada kalıp köprü altından [248a] kadırga gemisi geçer.

Eski kahinlerin acayip tılsımları: Bu mahallin köprüsü altından gece ve gündüz deniz, bir kesme kaya boğazda 40 kere aşağı ve 40 kere yukarıya akmaktadır, ama katı yaydan ok çıkar gibi akar. Ve sabahtan öğleye dek batı yönüne akar, öğle vaktinden akşama dek doğu tarafına akar. Gece ve gündüz deniz bu boğazda hep böyle akmaktadır. Bir acayip ve garip ibretlik tılsımdır. Ve bu boğazda suyun yukarı aşağı aktığı yerde,

İbretlik usta işi: 3 adet su değirmenleri var ki ince buğday unu öğütürler. Su hangi tarafa akarsa değirmenler de o tarafa dönüp un öğütür. Bu da bir çeşit acayipliktir ve sanatlı ibretlik un değirmenidir.

Bu değirmenlerin üstlerinde bu kale erlerinin ve garip yiğitlerin odaları vardır.

Bu değirmenlerin kapısı dibinde bu Köprü Kalesi'nin suya beraber bir uğrun hisarcık kapısı var. Yukarıda köprünün beri başında bir kapı ve öte başında bir kapısı var. Ortası yazılan ağaç köprüdür ki her gece bekçi ve kapıcılar bu köprüyü demir zincir dolaplar ile çekip kaldırırlar. Bu Köprü Kalesi ve ondan içeri büyük Ağrıboz Kalesi adada kalır. Bu Ağrıboz Kalesi'nin bu mahallini görmeyip ibret nazarıyla bakmayıp geçenler bu cihanda bir şey görmemiş ve bir Tanrı'nın işini temaşa etmemiştir, zira halk içinde böyle bir açık tılsım yoktur.

Bu köprü iki yerdendir. Biri değirmenler olan büyük köprüdür, birisi kule köprüsüdür. Ama kuleye girecek köprü Rumeli tarafından gelip geçilen küçük köprüdür ki onun altından kadırga geçemez. Bu köprü üzerinde bir dinlenme yeri köşkü var. Köprü altından beriye ve öteye akan tılsımlı suyun bir anda nasıl akıp değirmenleri nasıl döndürdükleri bu köşkten seyredilir, bir dinlenme ve uğrak yeri köşktür.

Bu köprü kapısı üzerinde bir beyaz mermerde bir sanatlı Santa Marka, yani kanatlı arslan tasviri var ki mermer ustası bu resme öyle keski ve keser vurmuş ki sanki sihirli iş etmiş. Görenler onu canlı sanır. Zira bu resme Venedik kafirleri tapıp tüm sancak, bayrak ve alemlerinde bunun işlemesini taşırlar.

Bu Köprü Kulesi'nde köprü başından dışarı çıkarken kulenin sağ tarafı duvarı yüzünde 4 köşe bir beyaz ham mermer üzerinde iri yazı ile lacivert tezhipli olarak yazılan tarih budur:

Ba-ferman-ı ali mübaşeret kule ve cisr hazret-i vezir-i mükerem Ken 'an Paşa el-vaki' fi şehri şevval 19 ve itmam şud 26 fi şehr-i mezkur sene 1067.

Bu ibretlik köprünün karşısında Rumeli tarafında İstife toprağında, hemen köprünün başında 30 ocaklı büyük bir han var, deniz kıyısındadır. Bütün gelen geçen yolcular bu handa konup sabah köprü kurulup kale kapısı açılınca hacet sahipleri kaleye girerler.

Bu handan kaleye girecek köprü kapısı batı yönüne nazırdır. Bir kapısı da aşağıda kıbleye doğru bakar. Bir kapı da yukarı kapıdır. Batıya açıktır ki taştan yapılma alçak köprülerle geçilir. Lakin bu kapıların önleri zincir ile her gece kalkar ağaç köprüdür.

Bu kapıda Süleyman Han bir büyük kule yapıp kapının iç yüzünde beyaz mermer üzere yazılan tarihtir:

Şeh Süleyman Ağrıboz 'un ettirüp ta 'mirini,
Dedi ki şadan olasın kapılarla işbu tak,
Avn-i Hak ile dedim Zilhicce tarihini,
Bab-ı bala üstüne kılaydı bünyad iki tak. Sene (---).