Mihaç (Mohaç)

Mihaç (Mohaç) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Bu palanka daha önce Ungurus krallarından Lagoş Kral yapısıdır. Sonra îslâm ordusu yıkmıştır. Ardından 932 tarihinde Süleyman Han Mihaç gazasından sonra bu hisarı yeniden yapıp Budin Eyaleti'nde başka sancakbeyi tahtı olmuştur. Beyinin padişah kanunu üzere hâssı 392.000 akçedir. Timarı (—) zeamet sahibi (—) çeribaşı, yüzbaşı ve alaybeyisi var. Zeamet sahiplerinin cebelü askeriyle ve beyinin askeriyle toplam 2.000 seçkin pür-silâh asker olur. 150 akçe payesiyle kazadır. Kale dizdarı ve 300 adet kale neferatları vardır. Nakibüleşrafı, şeyhülislâmı, sipah kethüdayeri ve kapukulu serdarı yoktur, ancak Budin yeniçerisi serdarı vardır.

Mihaç Kalesi'nin yapısı: Bazılar Mohaç ve Mihaç yazarlar, ama Macarcada Mihaç (—) demektir. Bu kale Tuna Nehri kenarında havalesiz bir kat dolma rıhtım palanka duvarı yüksek, sağlam ve sarp hisardır. Dört köşesinde dört adet dört köşe burçları üzerinde mazgal deliklerinde şahane şahı topları var, ama beden dişleri yoktur. Hisar içinde 50 kadar tahta örtülü neferat haneleri, bir kiremit örtülü Süleyman Han Camii, iki adet buğday ambarı, cebehane hâzineleri ve iki adet kapısı var.

Poyraz rüzgârı tarafında Tuna'ya bakan küçük Su Kapısı'dır. Bu kapı önünde Tuna Nehri üzerinde 10 adet un değirmenleri var. Macar ustaları gemiler üzerinde bir çeşit sanatlı değirmenler yapmış ki seyirliktir.

Güney tarafta Varoş Kapısı iki kat ağaç kapıdır, demir değildir. İki kapı arası çeşitli silâhlarla ağzına kadar doludur. Bu kapı üzerinde yüksek bir köşk üstünde 10 adet uzun şahı toplan ve bu kapının iki tarafında mazgal deliklerinde darbzen topları var. Bu kapı önünde hendek üzerinde köprübaşında bir lonca köşkü var. Hendeği içinde Tuna Nehri akıp karşı tarafta bir lonca köşkü daha var, tamamen ağaçtandır, kârgir yapı değillerdir. Bu köşklerde bütün askerler, gelip geçenler yolcular gelip konuk olup dinlenir, eğlenirler.

Mihaç Varoşu: Tamamı 300 kadar şindire tahta ve saz örtülü orta halli evlerdir. Ancak Paşa Sarayı, bir han ve bir cami, bunlar kiremit örtülüdür. Ve hoş bir hamamı var, o da kiremitlidir, ama 100 kadar dükkânları tamamen tahta örtülüdür. Bir medrese, bir tekke ve iki sıbyan mektebi var, başka imaretleri yoktur. Bu varoşun çevresi yalın kat dolama çit palanka duvarlı olup iki kapısı ve hendeği içinde Tuna Nehri'ni akıtmışlar, gayet sarp varoştur.