Harke (Harga)

Harke (Harga) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Bu şehri ilk defa yapan Sabiye Tarihi'ne göre Nuh Tufanı'ndan evvel Mısır'a malik olan Nakraveş idi ki çok usta kahin idi. Emsus şehrini de bu Nakraveş yapmıştı. 180 sene yaşayıp ölünce yerine oğlu Natraş melik oldu. Bu da babası gibi çok usta sihirbaz kahin olup 300 yıl yaşayıp bu Birinci Elvah'ı yaptı. Sonra kardeşi Mısram yerine melik oldu. Bu da becerikli hakim ve usta sihirbaz idi. Bu Elvah'ı o kadar mamur etti ki o asırda Emsus şehrinden fazla mamur oldu.

Tufan'da tamamen yerle bir olup Tufan'dan sonra Nuh oğlu Kenan'ın oğlu Bulcan babası Kenan'ın leşini bu Elvah'ta bir tahta üzerinde bulup bu şehirde gömdü. Bu harap şehri Nuh Peygamber'in torunu bu Bulcan öyle mamur etti ki evvelkisinden mamur ve süslü oldu. Hala bu Elvah'ın batı tarafında yüksek kızıl dağlar vardır, onlara Cebel-i Kenan derler, Kenan orada bir kaya içinde yatar. Kıpti kefereleri çok fazla ziyaret ederler. Müslümanlar ziyaret etmezler, yasaktır. Zira bu Kenan Hazret-i Nuh'un 4. oğlu idi, babası Nuh Neci ile gemiye girmeyip dinden döndü ve Tufan'da boğulup imansız gidip bu Elvah'ta gömüldü, onun için ziyareti yasaktır.

Bu Birinci Elvah büyük bir ovanın ortasına kurulmuş abıhayat sulu, bağlı bahçeli, hurması bol, gülistanlı, havası hoş, halkı sevimli şehirdir. Toplam bin kadar kerpiç ve başka şeyden yapılma ufak tefek evleri vardır. 2 camii, 6 mescidi, kahvehanesi ve bozahaneleri vardır. Ama han, hamam ve çarşısı yoktur. Ancak haftada bir kere yedi Elvahat'tan nice bin insan toplanıp altın ve guruş ile mallarını alıp satar, büyük kalabalık olup pazar durur.

Bu Elvah'ın hakimi Elvah-ı Kebir kaşifidir, burada kaymakamı durur. Ve kadısı da Elvah-ı Kebir kadısıdır, bunda naibi hükmeder.

Bu şehrin kalesi yoktur, ama dört tarafı kaleden sağlam çalaştan ve koçaştan hendekli suru vardır. Ve dört tarafında 7 yerde tedribe kapıları vardır, kapucuları her gece kapatırlar. Kapıları hurma levhasındandır. Her gece kapucu ve bekçileri kapatırlar, zira çöl Urbanından korkarlar. Ama gerçekten kapucuları iyi bekçilerdir. Hatta Mısır sarayının kapucuları, kethüda, şehir havalesi, kapucular kethüdası, divan efendisi ve saray kalesinin dış kapıları, kısacası 77 kapucuları ta Kıptiler zamanından beri bu Elvahat kavmindendir. Amr ibnü'l-As Mısır'ı fethedip yine kapuculuğu bunlara ihsan eder, ta Mısır fatihi Selim Han'a kadar.

Selim Han da Mısır' ı kuşattığında bu Elvahlı kapucular gizliden kalenin mutfak kapısını ve sarayın sakıye kapısını açıp Selim Şah'ı saraya korlar ve kaleyi zapt ederler. İslam askeri ise dışarıda savaşıp vuruşmada. Derhal Kalavan minaresinde kuşluk vaktinde fetih ezanları okunup kalenin 77 burcunda 77 beyaz bayrak ve sancaklar dikilip taraf taraf Osmanoğlu davulu çalındığını İslam askeri görüp savaştan vazgeçip kaleye dolup (---) tarihinde Mısır Kalesi fetholdu, Elvahat kavmi kapucuları sebebiyle.

Hala bu Elvah kavmi kapucularının ellerinde tuğra-yı garra ile Selim Han'ın yarlığı vardır ki ezelden beri kapucu olageldikleri üzere kapucu olup istedikleri gibi oğuldan oğula mutasarrıf olup tayinat vazifelerini, haliyetü'l-haliye hizmetlerini, tüm divan erbabından ve Mısır ayanından avaidierini ve Elvah kaşiflerinden fevaidlerini alıp örfi vergilerden muaf olalar diye ellerinde Selim Han kanunu ve ahitnameleri vardır. Halen o şekilde hizmet edip 6 ayda bir Elvah'tan yeni kapucular gelip eskiler gider. Doğru dürüst, dindar, musaili namuslu adamlardır.