Betlenvar (Beclean)

Betlenvar (Beclean) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Sultan Süleyman asrında Betlen Gabor yaptığından Betlenvar derler. Henüz kral olan Apopi Mihal Kral'ın miras mülküdür ve Erdel krallarına tabidir, ama bu kale Saz Macarı vilâyeti toprağındadır. Erdel Macarı hükmü bu arada tamam oldu.

Bu Betlen Gabor Kalesi kavmi kale sahibi Erdel'e kral olduğundan çok çok sevinip belki gece ve gündüz bin pare toplar atıp kale kapılarını açıp İslâm askerleri ile yağ u balı olup avradı ve oğlanlarıyla asker bir alma ve bir verme pazarı ettiler ki bazı yiğitler o pazardan bıkıp usandılar. Kale kaptanı, nemeşleri, birovları, şagları ve dojları hediyeleriyle İslâm ordusunu doyurup mal, can ve başları, çoluk çocuklarıyla hizmet edip o gece kaleyi nice bin meşale, kandil, neft ve katran ile aydınlatmışlar ki kapkaranlık geceleri sanki aydınlık gündüz oldu.

Sabaha dek bir yaylım top, bir yaylım tüfeng ve bir yaylım renk renk havayı fişengler atılıp şenlikler ederler.

Kalesi cennet gibi bir mamur ova içinde kurulmuş, dört tarafı göz alabildiğine yaylalardır ve yayla etekleri tamamen köylerle süslenmiş hesapsız bağ, bahçe, şebekeli bostan ve cennet bağları vardır. Sağlam bir kale, bir şeddadi taş yapı, alçacık duvarlı dayanıklı bir surdur, ama hendeği gayet derindir. Toplam iki adet kapısı var, biri doğuya ve biri batıya açıktır. Hisar içinde 2.000 adet kırmızı kiremit ile örtülü mamur haneleri vardır. [17a] Han ve hamamları, 7 adet sanatlı kiliseleri ve çarşı pazarı gayet pâk, bakımlı ve süslüdür.

Bu kale kaptanı ilk önce krala gelip 10.000 guruş padişah malını verip 5.000 guruş krala ve 5.000 guruş serdara verdi, asla köyleri vurulup yağmalanmadı.