Usturumça (Ustrumca)

Usturumça (Ustrumca) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Üstü Rumca, Üsti Urumca, Usturumça, Üsturumca ve Üstürümçe derler, ama Yunancada Aya Nataca Kasrı derler. Latincede (---) derler. Ve Frenkçede (---) (---).

…

Kalesinin şekli: Yüksek bir tepenin altında bir geniş dereli alan arasında beşgen şekilliden uzunlamasına taş yapı şeddadi bir kaledir ki Yunanlı İskender'den beri köhne yapı olup nice yerleri yıkılmıştır. İçinde asla bir yapı olmayıp ancak kış günleri koyunlar ve keçiler ile kefere çobanlar sakin olurlar. Eski zamanda sarp, sağlam ve dayanıklı kale imiş. Büyüklüğü 2.300 adımdır. Ve 3 kapısı vardır.

.................. (1,5 satır boş) ...................

Bu şehir hala Serez şehrine 2 konaktan biraz eksikçe varılıp Serez şehrinin kuzeyinde ve Serez onun güneyinde bulunmuştur, ama Zihne ve Dırama daha yakınlardır. Bu 2 mamur şehir Usturumça'nın kıblesinde birer merhale yerdedir.

Aşağı Usturumça şehrinin özelliği

Gayet bakımlı ve şenlikli şehir olup bir bayırlı, dereli ve tepeli yere kurulmuştur. Tamamen bağ bahçe ve cennet bahçesi gibi büyük kasabadır, ama etrafında kalesi yoktur. Tamamı 2.040 adet altlı ve üstlü, baştan başa kargir yapılı kat kat hepsi kırmızı kiremit örtülü bakımlı ve güzel evlerdir.

Ağa sarayı: Bunlardan (---) Sarayı, (---) (---) (---). [375a]

Kamusu 14 adet mahalledir, ama müslim mahalleleridir. Ve 3 adet kefere mahalleleri ve Yahudi mahallesi vardır, ama Ermeni kefereleri yoktur, gelip giderler. Evvela (---) Mahallesi ve (---) Mahallesi (---) (---)

…

Ve garip bekarlar hanı, 6 adet bekar odaları var ki içinde yurdundan uzak sanat ve maarif erbabı bekar adamlar olur.

Halkının hepsi bir alay oğuz taifedir. Ümmetin salihi ehl-i sünnet ve'l-cemaat hal sahibi Yörük adamları vardır.

Bütün halkının işleri ve kazançları beyaz aba dokuyup Dolyan pazarına götürüp satarlar, ama hoş aba ve ihramlar işlerler.

Kadınlarının ve erlerinin çoğu beyaz süt gibi aba ferace ve aba dolamalar giyip tertemiz olup ibadet ederler.

Bütün evlerinin yüzleri güneye ve batıya dönük olup tüm sokakları temizdir. Bazı yerlerinde büyük ağaçlar dikilidir.