Abrat (Kayt-Shkola)

Abrat (Kayt-Shkola) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Azak Denizi içinde bir sivri burunda Kırım Adası toprağında bir düz yeşillik ve çiçeklik zeminde yuvarlak şekilli kârgir yapı, sağlam bir kuledir. (— ) tarihinde Mehmed Giray Han efendimiz yapmıştır. Yapılma sebebi, bir kere Kırım Kazaklarından birkaç köle Kazak fırsat bulup bu burundan Azak Denizi içinde yüze yüze karşı tarafta Heyhat Ovası'na geçip oradan Kalmık Tatarlarına varıp,

"İşte biz Arbat burnundan Azak Denizi sığ imiş, ondan kaçıp size gelip haber ettik. Hemen durman, varalım Kırım Adası'm vuralım, Tatar'dan çok mal alalım ve bu kadar esirlerimiz kurtaralım" deyip bu kadar küffar Kalmık Kazaklar ile bu Arbat Burnu'na Azak Denizi sığlığından yol bulup Kırım'a girerler. Kırım'ı ansızın alan talan edip bu kadar ganimet malı ve bu kadar esirler alıp ta Güleçli Ahmed Efendi Gölü camiini ve Kerç Kalesi çevresini Kalmık vurup yine bu Arbat Burnu'ndan Kalmık bu kadar ganimet malıyla üç gün olur gideli, hemen Gazi Mehmed Giray Han 47 bin adet Tatar gazileriyle göz açıp kapayıncaya kadar Kırım'ın Or Kalesi'nden dışarı çıkıp gideli üç gün olmuş, Kalmık'ın ardına düşüp bir gün bir gece yortup Heyhat içinde Kalmık'a sataşıp tüm Kalmık'ı Müslüman kılıcından geçirip 47 bin Kalmık atları ve Kırım'dan bile firar eden Kazakları yine esir edip Kırım'a gelirler. Ve her Kazak'ı birer şiddetli işkencelerle katlederler, sonra bu Arbat Kalesi'ni inşa ederler.

Yapılma sebebi böyledir, ama gerçekten sağlam ve dayanıklı sarp kuledir. Büyüklüğü tam 150 germe adımdır. Dizdarı, 150 adet sekbanı, mükellef cebehane ve şahane şahi topları mazgal deliklerinde hazır durup Kırım tarafına bakar yüksek bir yerde bir demir kapısı var. Bu kule üstü tahta örtülü yüksek kubbedir.

Hamd olsun bu yüksek kule yapılalı Kazak ve Kalmıklar Kırım'ın adını sanını anmaz oldular.

Bu kuleden 9 saat kuzeye gidince bir ince burundur. Azak Denizi'ni bölmüş yeşillik bir vadidir ki iki tarafı denizdir. Bu burun içinde tüm Kırım halkının hayvanları otlayıp gezerlerken Kalmık kâfirleri bu buruna Azak Denizi sığlarından yol bulup bu burunda olan Kırım halkının tüm hayvanlarını sürüp götürdüler. Yine Mehmed Giray Han Or Kalesi kapısından Kalmık'a yetişip bütün hayvanları Kalmık'a bıraktırıp kurtardı. Ama Kalmık büyü ile kurtulup kırılmadı. Daha sonra bu anılan burunun ucuna bir kale yapıp ismini Çikişke koydular.