Yenbûü'l-bahr (Yenbu)

Yenbûü'l-bahr (Yenbu) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Şerif hazretleri hükmünde mirliva pâyesiyle bir şerif kaymakamdır. 500 asker ile yönetir. Cidde beyi tarafından da bir kaymakam gümrüğü zapt edip yarısını şerif hazretleri, yarısını Cidde hâkimi alıp görevlilere maaş verir.

Osmanlı tarafından 300 pâyesiyle şerif kadılıktır. Ama hâlâ Medine mollasına arpalık olarak bağışlanmıştır. Gümrüğünden bir Mısır hâzinesi mal hâsıl olur. Mekke'nin iskelesi Cidde'dir. Medine-i münevverenin iskelesi bu Yenbû'dur Medine'ye 4 menzil yerdir. İsteyen iki günde varır. Deniz kıyısında küçük şehirdir, büyük şehir değildir. Toplam (—) yüz kârgir bina mamur evleri vardır.

Ve toplam (—) mihraptır. Ama (—) cuma kılınır hutbedir. (—) (—) Camii. (—) (—) Bunlardan gerisi mescitlerdir.

Gümrüğü Kızıldeniz kenarında bulunmaktadır. Her sene 7 iklimden gemilerle metalar gelip kanun üzere tüccarın zekâtları alınır. Burada (—) adet dükkân vardır. Bedesten ve çarşısı yoktur. Ama hanları, deniz kıyısında mahzenleri ve kahvehaneleri vardır. Cümle halkı tüccardır.

Suyu ve havası hoştur ve suyu lezizdir. Hurması da temiz ve lezzetlidir. Denizinde mercan balığı ve misk balığı vardır, gerçekten benzeri yoktur. Limanına senede küçük büyük 500 parça gemi gelir.

…

Yenbû Kalesi: (—) tarihinde Mısır halifelerinden Sultan (—) yapısıdır. Dört köşe bir küçük şeddadi yapıdır. Çepçevre (—) adımdır. Ve (—) kapısı vardır. Dizdarı ve hisar erleri vardır. Maaşları gümrük mahsulündendir. 12 şahi topları ve diğer cebehaneleri mükemmeldir. Kale içinde eski bir cami vardır. Bu iskeleyi de gezip görüp yine kuzeye 2 saatte Yenbüü'l-berr'e geldik.