Rabia Eşmesi (Rebiğ)

Rabia Eşmesi (Rebiğ) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

(—) (—) (—) Yüklerini yıkmayıp konarlar. Tabileri çok olan çadırlarını kurar. Düz bir yerde bayırlar yakınında Hazret-i Ali bostan kuyusu gibi geniş bir kuyu kazmış. Dört tarafından sığırlar ile dolaplarından âbıhayatı çekilir, 10'a 10 büyük havuzları vardır. Onlara Bürke-i Ali derler. Bu âbıhayat o bürkeye doldurulup bu kadar bin yangın, yorgun ve susuz hacılar yıkanıp dışarı çıkıp ihramlarını kuşanırlar, bu Ali Kuyusu'ndan içerler. Gayet leziz sudur ve kuyusu alçaktır. Hurma bahçeliği içinde bir dinlenecek yerdir. Dört tarafında Medine halkının bağları ve çiftlikleri vardır.

Bu mahalde Medinelilerin bütün ayanı, hacıları ve esnafı gelip bir büyük ordu pazar kurulup alışveriş olur. Medine halkından nice bin fukara gelip hacıların bilmeyenlerine ihrama girmenin şartlarını öğretirler.

Evvelâ Hanefî mezhebinde ihramdan önce gusül sünnettir. Sonra ihrama girmek gerektir. İhrama girmenin 3 şartı vardır. Evvelâ biri hacdır, ikincisi umredir, üçüncüsü kırandır. Bu diğerlerinden daha üstündür. Ama ümmî adama gayet zordur. Zira farzları, vacipleri, sünnetleri ve müstehaplarının bütün şartlarını hakkıyla yerine getirmek çok zordur. Değme âlim şartlarıyla icra edemez. Ama hakir zayıf terkib-i fakir olmakla umre kolay olup umreye niyet eyledim.

…

Bu niyette tırnağıyla kaşınmayıp pire ve kehle öldürmeyip kavga etmeyin emrine uyup kimseyi dövmeyip sövmeyip cenk eylememek gerek, zira cinâye kurban etmek gerek.

Eğer bunlara tahammül edemem, kehle ve pire öldürürüm, tırnakla kaşınırım, sinirli kimseyim, çekişirim ve dövüşürüm dersen umreye niyet etmekten iyisi yoktur. Zira üç vakit namaz kılıncaya kadar ihramla dururum. Bütün elbiselerimi giyerim ve cinâye bir kurban ile cinâyeyi savuştururum, dersen, umre niyetinden kolay niyet yoktur.

Şerif hazretleri hükmünde yine şeriflerden biri hâkimdir. Mekke mollası niyabetidir. Şehri Süveyş Denizi sahiline bin adım yakın Meymun Ovası'nın sonunda geniş bir ova içinde bağlı, bahçeli ve türlü hurmalı bir mamur kasabadır.

1 camii, 1 hanı ve 200'den fazla ufak tefek Urban evi ve 50 dükkânlı küçük çarşısı vardır. Dört tarafında şenlikli köyleri vardır. Bütün halkı metalarını getirip satarlar. 200'den fazla su kuyuları var, ama deniz kıyısına yakın olmakla suları acıdır. Ayn-ı Zerka bu mahalde kayıptır.

Büyük bir bürkesi var. Mısır hacıları burada bir gün kalıp bütün ihrama girerler. Onlara ihrama girmek bu mahalde (—) olmuştur.