Kara Foça (Foça)

Kara Foça (Foça) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

(—) tarihinde Ceneviz elinden Orhan Gazi fethidir. Seğirdimci askerleri Kara Ece Yakub, Kara Mürsel, Kara Balıkesir ve Kara Bekir adlı gaziler Kara Koca ile ansızın Kara Foça boğazına baskın edip önce Kara Foça ve Kara Koca şehre kılıç vurup fethettikleri için bu şehre Kara Foça derler.

Orhan Gazi'nin beylerinden kırk namlı Kara Ece, Kara Koca ve Kara Mürsel adında kara beyleri var imiş, Allah'ın emriyle ne tarafa gitseler kırk nefer karalar yüz ağartırlarmış.

Kütahya Eyaleti toprağında Cezayir kaleminde kaptan paşa hükmünde paşa hâssıdır. Kalesi, deniz kıyısında bir tepe üzerinde (—) (—) yerde yuvarlak bir şirin şeddadi sağlam kaledir ve çepçevre büyüklüğü 1.060 adımdır.

(—) tarihinde Venedik Frengi'nin donanması gelip bu kale halkının cenge güçleri olmadığından kaleyi boş bırakınca cehennemlik murdar kâfirler kaleyi işgal ederek içinde olan cebehanesi, diğer ganimet malları ve kale kapısını alıp gitmiş idi. Sonra İzmirli Ahmed Ağa tamirine memur oldu. Hakir Ahmed Ağa'yı orada bulup Allah rızası için iki gün tamirine birlikte çalıştık. Ama hanları, hamamı, cami, mescitleri ve çarşısı harap idi. Limanına nazır büyük kuleler üzerine deryayı döver balyemez toplar kondu. Karaya ve denize bakan iki yeni sağlam kapılar yapıldı.

İçinde 200 kadar mamur haneleri var, hepsi kiremitlidir. Ve 1 camii ve birkaç dükkânı kalmış. Kale dışında bağ ve bahçesi çoktur.

Dizdarı ve neferleri vardır. İzmir gümrüğünden ulûfeleri gelir. Serdarı ve kethüdayeri Melemen'de sakindir. Ve 150 akçe kazadır.

Halkı hep Cezayir esvabı giyerler. Ama korkusuz, bahadır cesur er yiğitler değillerdir. Az bir bahane ile şöyle sağlam kaleyi kâfire verdiler. Bu kadar ganimet malları yağmalanıp bu kadar kötü nam alındı. Bir saat savaşsalar etraf köylerden 10 bin tüfenkli Melemen şahbazları ricalü'l-gayb ile ansızın erişirler idi.

Bu kalenin büyük bir limanı var, iyi demir tutar kalyon ve kadırga yatağı hoş limandır. Bu limandan lodos üzere 80 mil karşı Karaburun dedikleri yerdir ki Anadolu'da Karaburun zeytini meşhurdur.