Kargaçamı

Kargaçamı hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Musul toprağında Şat kenarında bir Yaratıcı işi bir madendir ki Rum, Arap ve Acem'de misli yoktur. Şat kıyısında ve daha uzak yerlerde yerde göl göl olup kara çam sakızları kaynar, ama gayet lezzetlidir, sanki maştaki sakızıdır, ama esmerdir. Ve bir değişik lezzeti vardır ki yiyenin demağını kokulandırır. Ve her sabah birer miskâl kullananın vücudunda safrâ, sevda [balgamdan, kandan ve safrâdan başka vücuddan çıkan bir nevi salgı], balgam ve diğer zararlı salgıları tamamen mahveder, insan karnında olan solucanları tamamen kırıp alttan dışarı atar. Görme kuvvetini artırıp insanın dişlerini inci tanesi gibi pâk ve parlak eder.

Bağdad Şehri ve Basra Şehri hamamlarının altları tamamen bu kara sakız ile döşelidir. Bir Hallâk-ı Ezel madenidir ki bu kadar bin yıldan beri nice bin deve ve katır yükü taşındığı hâlde bir çiğnem sakız eksilmemiştir. Ve Kargaçamı adıyla meşhur olmasının sebebi odur ki bu sakız madeni göllerinin üzerine kuşlar konsa bütün zeyrek kuşların kanatlarından yapışıp avlandığı için Kargaçamı derler. Hatta bu mahalle Şakakî Kürtleri kara çadırlarıyla konup bu kara sakızdan taşıyıp diyar diyar götürüp kâr ederler.

Bir gece bu mahalde bir hây hûy koptu. Meğer bir Yezidî arslanı, Şakakî Yezidîlerinin bir iri camızını kovarak sakız gölüne düşürmüş, Yezidî arslanı da camızın arkasına düşüp kovarak arslan da sakız madeni içine düşmüş, camızı pençesiyle vurup bazusunun var kuvvetiyle camızı gölden dışarı atmış. Ama camızın bir kolunu pençesiyle söküp silkip ayırmış ve camız göl kenarında kalmış, arslan da camızı sakızdan dışarı attığı zorundan beli kırılıp sakız madeni içinde kalmış. Sabahleyin görmeye vardık, fakir arslan sakız madeni tuzağına düşüp bar bar bağırır ve çar çar çağırır. Paşalı yiğitlerden bir yiğit arslana bir kurşun vurup arslanı öldürdü.

Ve bu madende nice ceylân, tavşan, yaban öküzü, yaban eşeği ve binlerce vahşi kargalar boğulduğundan Kargaçamı derler. Mamur ve canlılık kalıntıları ile doludur ama hâlâ harap ve virandır ve Şakakî Kürtleri meskenidir.

Bu Kargaçamı adlı mahallin batı tarafı çölünde bir hayli uzak mesafe yerde bir büyük katran [petrol] gölü vardır, onda da nice bin canlı kısmı boğulur. Bu katrandan da nice bin deve yükü kara katranı vilâyet vilâyet taşırlar. Bu da büyük madendir ki seyirliktir.