Cemşid-kenizek (Çemişgezek)

Cemşid-kenizek (Çemişgezek) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

İsimlenmesinin sebebi odur ki Cemşid'in bir kölesi bir (---) firar edip bu sarp ülkede yerleşerek Karun malına sahip olarak Cemşid korkusundan bu kaleyi inşa ettiklerinden Cemşid-kenizek'den bozma Çemişkezek derler.

Nice bin krallar eline girmiştir ama Cemşid üzerine geldiği halde zafer bulamayıp hüsrana uğramış olarak Ayasluğ vilayetine geri gitmiştir. Orada tanrılık davasına kalkışarak yedi iklim krallarını kendine bağlamıştır. Ancak Şeddad ibn Ad itaat etmemiştir. Oğluyla Melik Dahhak 100.000 askere başkumandan edip Cemşid'i Ayasuluğ'da koparıp savaşla yenmiş ve testere ile Cemşid'i iki parça etmiştir. Böylece bütün Tanrı yaratıkları dertten ve sıkıntıdan kurtulmuşlardır. Hala Ayasuluğ'da yatar, kefereler her pazar varıp dolaşırlar.

Oradan Cemşid kenizeki (küçük cariye) bu Çemişkezek'de müstakil hakim oldu. Nice yüz sene gah Abbasi Ekradı gah Azerbaycan Acemi mutasarrıf oldu.

Sonunda (---) tarihinde I. Selim Şah'a halkı itaat etti. Hala Diyarbakır eyaletinde sancakbeyi tahtıdır. Beyinin hassı 334.223 akçedir. Zeamet 2 ve timar 17. Alaybeyisi ve çeribaşısı vardır. Sefer sırasında beyini bayrağı altında tamamı 1.100 adet silahlı askeri olur. 150 akçe kazadır. Müftüsü, nakibi (bir kabilenin başkanı veya vekili) ve muhtesibi (belediye reisi, şehremini) vardır. Dizdarı ve kale neferatı da vardır.

Kalesinin şekilleri: Murat'dan uzak,

................ (1 satır boş) ................. [84b]

................ (3 satır boş) .................