Dümdümi Kalesi

Dümdümi Kalesi hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

İlk yapıcısı Yezdecürd Şah'tır. İsim sebebi odur ki bu kale kayası Rumiye Gölü kenarında bulunduğundan gölün dalgası bu kale kayaları mağaralarına vurdukça Hüsrevânî küp gibi güm güm ve düm düm ses verdiğinden Dümdüm Kayası derler. Bir rivâyette Hazret-i Süleyman burada Dümdüm adında ünlü bir devi hapsedip onun düm düm sesi duyulduğundan Dümdüm Kayası derler. Hâlâ o ses duyulur. Ama gölün dalgalarından alsa uzak olmaya.

Bu kale ağası karşılamaya çıkıp çadırlarımızla kale altında bir İrem Bağı'nda konakladık.

Bu kale Rumiye Eyaleti'nde Rumiye Gölü kenarında Kahkahâ gibi yüksek bir kaledir. Fırdolayı çevresinin büyüklüğü 3.000 adımdır. Kuzey tarafa bir demir kapısı var ve çevresinde hendeği yoktur. Ama gayet sarptır ve bir taraftan asla eğimi yoktur. Bir tarafından zafer [297b] mümkün değildir.

İçinde 600 hanesi ve Mîrkulu Han Camii var. Başka yapılardan çarşı, pazar, hamamı yoktur. Dizçöken akası, yasavul ağası, 300 nefer dizçökenleri, şahî topları ve yeteri kadar cebehaneleri vardır. Ama bazı zaman göl çekilir ve bu kale ovada kalır.

Ama aşağı varoş kalesi mamurdur. Ve dörtgen şekilli Şeddâdî taş yapıdır ki Şah Tahmasb yapmış. Zira yeni yapı belirtileri vardır. Kale içinde toplam 700 kadar bağlı ve bahçeli mamur evler vardır. Bağlı ve bahçeli İşneviye Dağları eteğine düşmüştür. Bu kalenin her tarafında hendeği vardır. Fırdolayı bu mamur varoşun çevresi 6.000 adımdır ki iç kale kayasının batısı tarafını kuşatmıştır.

Ve tamamı 13 mihrabdır. Evvelâ Şah Tahmas Camii ve Şah Abbas-ı Evvel Camii gayet sanatlıdır. Ve Cağaloğlu Sinan Paşa Camii aydınlık yapı güzel ve eski tarz bir camidir.

Ancak Kelb Ali Han'ın bir havuzlu hamamı var, baştan başa Çin kâşîsi ile yapılmış aydınlık bir hamamdır.

Bütün şah çarşısı da Kelb Ali Han'ındır.

Ve bir tüccar hanı vardır. Evleri genellikle tek katlıdır.

Bedesteni ve medreseleri yoktur. Bütün içtikleri tatlı suları İşneviye Yaylağı'ndan gelir berrak sudur.

Ve havası Rumiye'den hoştur. Bağlarında hünnabı, iğdesi ve dutu gayet beğenilir. Bu şehrin doğu tarafı göldür, batı tarafı bağlardır.

.....................(3 satır boş).................

Dümdümî Kalesi'nin ziyaret yerleri: Şeyh Arab Cebbârî ziyareti, Molla Dihkânî, Şeyh Ali Tirmidî, Şeyh Ali Nâcî ve sırların kâşifi Molla Nâsır Şirvanî. 



*Tahmini yerdir.