Ayn-ı Tüccar Kalesi

Ayn-ı Tüccar Kalesi hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

(—) tarihinde Şam-ı şerif, Kudüs-i şerif ve Mısır arasında yol güvenliğini sağlamak için Yemen fatihi Sinan Paşa yapmıştır. Bir yeşillik geniş yerde dört köşe bir kârgir yapı güzel kaledir. Çepçevre büyüklüğü 600 adım kaledir. Dizdarı ve 150 hisar eri vardır. Kuzeye bakan iki kat demir kapısı vardır. Kale içinde 40-50 nefer haneleri vardır. Safet sancağı hududunda subaşılıktır. Ve (—) nahiyedir.

Safet toprağı burada tamam olup Nablus hududu başlar. Bu kale neferleri gelen gidenleri, hacıları ve tüccarları istedikleri yere götürüp getirirler. Tüccardan yük başına 6 akçe alır kanundur, bu yolları bekleyip korurlar.

Kale içinde Sinan Paşa'nın kurşun ile örtülü sanatlı bir camii var ki sanki nurdur. Pencereleri ve camları baştan başa necef, billur ve morandır. Boyu ve eni 80 ayak camidir. Avlusunda 3 adet uzun servi ağacı var ki sanki birer nazenin yeşil civandır.

7 kubbesinde gelen gidenlere nimeti, birer ekmeği, birer mumu ve her at başına birer torba arpası vardır.

Bu kalenin iki tarafı handır ve 8 dükkândır. Bu handan taşra hane yoktur. Ancak bir işlemez hamam vardır.

Kale kapısı önünde Ayn-ı Tüccar adıyla bilinen tatlı bir akarsu vardır. Bir sofası ve birkaç salkımsöğüdü var, gölgesinde konuklar istirahat ederler. Bu kale bu su ismiyle anılır.

Bu kalenin batısında 200 adım uzakta eski bir kale vardır. Sanki mühendis elinden henüz çıkmış bir kaledir, asla havalesi yoktur. Bir yüksek yerde doğuya bakan bir kapısı var, büyüklüğü 600 adımdır ve 8 kuledir. İçinde benî âdemden kimse yoktur. Kışın kale kulunun koyunları kışlar. 

*Bugün birkaç kalıntı dışında bir şey kalmamıştır.