İzoli (Kale)

İzoli (Kale) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Harput toprağında 200 haneli ve bir camili mamur zeamettir. Bütün halkı hırsız, harami ve yolkesici İzoli Kürtleridir. Bu yerden aşağıca yine Fırat Nehri'ne yakın Kömürhanı vardır, amansız bir yerdir. Buradan aşağı Fırat Nehri iki kaya arasından hiddet ile akar, gürültüsünden insan dehşete kapılır. Hatta Bağdad Fatihi Sultan IV. Murad bu yere bir göz yüksek bir köprü yapmak istemiş, temel yerlerini düzeltip hazırlamıştı. Tanrının hikmeti Sultan Murad Bağdad'ın fethinden sonra İstanbul'a varınca "Rabbine dön." [Kur'ân, Fecr, 28] emrine uyarak bâkî yurda gidip geçici yurttaki köprüsü eksik kaldı.

Eğer bu Fırat Nehri üzerinde bu Kömürhanı yakınında büyük bir köprü olsa büyük hayrat olup bu günde dengi benzeri olmamış olurdu. Gayet gerekli ve lüzumlu köprü kayalarıdır, ancak gayet mühendis ve iyi ustalarla ibret verici bir köprü gerek. Zira bir taraftan bir tarafa 110 arşındır ki Ayasofya kemerlerinden derin olur. Himmete endâze [ölçü] olmamak ile gayet kolay iştir.