Arpaz (Esenköy)

Arpaz (Esenköy) hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Nazilli Ovası'na bakar bir burun ucunda kasaba gibi 1 camili ve hanlı mamur köydür. Aydın Sancağı'nda 150 akçe âsumanî kazadır. Bağı bahçesi sayısızdır. Suyu ve havası gayet hoştur. Zira bir yüksek yere kurulmuştur.

Bu yukarıda yazılan 5 adet kazaya Aydın diyarında Beş Boy derler. Genç ve dinç vilâyettir. Her kaza birbirleriyle sınırdır. Hepsi Nazilli Ovası'nın güneyinde olan boğaz içindeki sahranın dört tarafındaki dağlar eteğinde birbirine yakın Beş Boy kazalarıdır. Bağları ve şebekeli bostanları birbirine bitişiktir. Bu vadileri İrem Bağı gibi süslemiş mahsullü bir diyardır. Nice kere yüz bin yük inciri ve üzümü hâsıl olur.

Aydın Vilâyeti demenin sebebi odur ki bu Nazilli'yi, Güzelhisar'ı, Ayasuluk'u ve Balat'ı Mâhan diyarından gelmiş Selçuklu beylerinden Aydın Koca adlı yiğit fethettiği için Aydın diyarı derler.