Petriç

Petriç hakkında Seyahatname'de yer alan bilgi:

Sırpçada (---) demektir. Rumeli Eyaleti vezirinin hassı voyvodalığıdır. 150 akçe kaza ve nahiyesi 80 adet köydür. Sipah kethüdayeri, yeniçeri serdarı, muhtesibi ve bacdarı vardır. 240 adet bahçeli, o kadar mamur değil kiremitli, tahta ve saz örtülü evleri var.

Hepsi 2 mahalledir. Bir mahallesi paşa hassıdır ve bir mahallesi Sofyalı Şeyhzade Mustafa Ağa'nm serbest zeametidir. 1 camii, 1 mescidi, 1 suhte hücreleri, 1 mektebi, 1 adet fukara tekkesi, 2 adet hanı, 1 adet basık hamamı ve 50 kadar dükkanı var. O kadar mamur kasaba değildir, zira taşlık ve dağlık içinde bulunmakla 4 tarafında dağlar göklere baş uzatmıştır.

Çınar, kavak, meşe, pelit, gürgen, karaağaçlık ve kestaneliği cihanı tutup Bursa kestanesi kadar meyvesi nice vilayetlere ve Sofya'ya gelir.

Bu dağlarda haydut harami kefereleri çokluğundan bu kasabada ehl-i ırz adamlar sakin olamadıklarından bu kasaba o kadar mamur değildir.

Özellikle 1062 [1652] tarihinde Melek Ahmed Paşa efendimizle, Sofya valisi iken Kemali Halil Ağa ile o dağlarda 10 bin adet reayalar ile pür-silah olup haydut kafirleri avlarken [376b] günde 40-50 adet sığır kadar sığınlar, karacalar, tablalı ve yağmurcalar ve bu kadar tavşanlar avlayıp kanlı kebaplar yiyerek her gün 40-50 kadar haydut kafirleri de davulları ve zurnaları ile avlayıp bu Petriç kasabasında, Köstendil şehrinde, Dobniçse kasabasında, Samakov ve Sofya şehrinde avlanan kafirleri köşe köşe asıp gazalar ettik.

Kısacası bu Petriç dağları yaman ibretlik yüksek dağlardır ki bir ucu ta Alman dağlarından, Bosna, Hersek, Destpot dağlarından, Koca Dağları, Çemerne, Banya, Yanya, Yaylası'ndan, Uştuk Yaylası ve Rila'nın dağlarından, bu Petriç dağlarından, Siroz Yaylası ve Ferecik ensesinde dağlar tamam olup derya aşırı Bursa ensesinde Cebel-i Ruhban, yani Keşiş Dağı'na varır.

O da Sivas, Maraş ve Erzurum'da Bingöl Yaylası'na, oradan Ağrı Dağı'na, Demavend Dağı'na, füsütun Dağı'na, Nihavend Dağı'na ve oradan ta Hindistan'a kadar 7 koldan yeryüzüne yayılmış toplam 148 adet büyük dağlardır.

Bunların hakkında Hazret-i Allah Nebe suresinde "Dağları birer kazık" [Kur'an, Nebe, 7] buyurmuştur.

Ve "Göklerin ve yerin anahtarları O 'nundur" [Kur'an, Zümer, 63] buyurmuştur ki tefsirciler, "Mekalidden kasıt ulu dağlardır ki yeryüzüne kilit olmuşlardır" diye yorumlamışlardır.

Gerçekten de dikkatle bakılsa bu Petriç dağlarını ve diğer dağları gördükte insan hayretler içinde kalıp hakir Evliya gibi hayran ve serseri olur.